Οδύσσεια, Ενότητα 11, νέα Προγράμματα Σπουδών.

 Οδύσσεια, Ενότητα 11, νέα Προγράμματα Σπουδών.

Οδύσσεια  ,Ενότητα 11 ,ζ 139-259 

 

Ο Οδυσσέας απευθύνεται στην Ναυσικά και πρέπει να την πείσει να τον βοηθήσει .Είναι η μόνη του ελπίδα για αυτό και ο λόγος του είναι με προσοχή δομημένος για να πετύχει τον στόχο του.

Κάνε σωστά την αντιστοίχιση ανάμεσα στο αρχαίο κείμενο και την δομή του λόγου.

 

Α)      ἀλλά, ἄνασσ', ἐλέαιρε· σὲ γὰρ κακὰ πολλὰ μογήσας ἐς πρώτην ἱκόμην, τῶν δ' ἄλλων οὔ τινα οἶδα ἀνθρώπων, οἳ τήνδε πόλιν καὶ γαῖαν ἔχουσιν. ἄστυ δέ μοι δεῖξον, δὸς δὲ ῥάκος ἀμφιβαλέσθαι, εἴ τί που εἴλυμα σπείρων ἔχες ἐνθάδ' ἰοῦσα.	1)προτάσσει ικετευτική προσφώνηση     2)απευθύνει εκτενές εγκώμιο στην κόρη, που εκθειάζει την ομορφιά της και μακαρίζει τους γονείς, τους αδελφούς της και προπαντός τον άντρα που θα την παντρευτεί , αγγίζοντας έτσι τις ενδόμυχες σκέψεις της ·       3)παρεμβάλλει τεχνηέντως κάτι από την ιστορία και τα πάθη του , αφήνοντας να εννοηθεί ότι είναι πρόσωπο σημαντικό και βασανισμένο· εκθέτει και κάτι από την πρόσφατη ταλαιπωρία του( Καλυψώ) αλλά και από τον φόβο του ότι μπορεί κι εδώ να δοκιμάσει νέες συμφορές, προκαλώντας έτσι τον οίκτο και τη συμπάθεια της βασιλοπούλας και αναθέτοντάς της ρόλο σωτήρα του·       4) την παρακαλεί, και ως τη μόνη από την οποία περιμένει βοήθεια, υποβάλλοντας το μικρό αίτημά του: «σου ζητώ την πόλη να μου δείξεις / κι ένα κουρέλι να σκεπαστώ»  5)καταλήγει με ευχές, μία γενική και μία συγκεκριμένη τριπλή που συστοιχεί προς τις επιθυμίες της έφηβης κόρης·
Β)    σοὶ δὲ θεοὶ τόσα δοῖεν, ὅσα φρεσὶ σῇσι μενοινᾷς, ἄνδρα τε καὶ οἶκον, καὶ ὁμοφροσύνην ὀπάσειαν ἐσθλήν· οὐ μὲν γὰρ τοῦ γε κρεῖσσον καὶ ἄρειον, ἢ ὅθ' ὁμοφρονέοντε νοήμασιν οἶκον ἔχητον ἀνὴρ ἠδὲ γυνή· πόλλ' ἄλγεα δυσμενέεσσι, χάρματα δ' εὐμενέτῃσι· μάλιστα δέ τ' ἔκλυον αὐτοί.»
Γ)     χαλεπὸν δέ με πένθος ἱκάνει. χθιζὸς ἐεικοστῷ φύγον ἤματι οἴνοπα πόντον· τόφρα δέ μ' αἰεὶ κῦμα φόρει κραιπναί τε θύελλαι νήσου ἀπ' Ὠγυγίης· νῦν δ' ἐνθάδε κάββαλε δαίμων, ὄφρα τί που καὶ τῇδε πάθω κακόν· οὐ γὰρ ὀΐω παύσεσθ', ἀλλ' ἔτι πολλὰ θεοὶ τελέουσι πάροιθεν.
Δ)    εἰ μέν τις θεός ἐσσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν, Ἀρτέμιδί σε ἐγώ γε, Διὸς κούρῃ μεγάλοιο, εἶδός τε μέγεθός τε φυήν τ' ἄγχιστα ἐΐσκω· εἰ δέ τίς ἐσσι βροτῶν, οἳ ἐπὶ χθονὶ ναιετάουσι, τρὶς μάκαρες μὲν σοί γε πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ, τρὶς μάκαρες δὲ κασίγνητοι· μάλα πού σφισι θυμὸς αἰὲν ἐϋφροσύνῃσιν ἰαίνεται εἵνεκα σεῖο, λευσσόντων τοιόνδε θάλος χορὸν εἰσοιχνεῦσαν. κεῖνος δ' αὖ περὶ κῆρι μακάρτατος ἔξοχον ἄλλων, ὅς κέ σ' ἐέδνοισι βρίσας οἶκόνδ' ἀγάγηται. οὐ γάρ πω τοιοῦτον ἴδον βροτὸν ὀφθαλμοῖσιν, οὔτ' ἄνδρ' οὔτε γυναῖκα· σέβας μ' ἔχει εἰσορόωντα. Δήλῳ δή ποτε τοῖον Ἀπόλλωνος παρὰ βωμῷ φοίνικος νέον ἔρνος ἀνερχόμενον ἐνόησα· ἦλθον γὰρ καὶ κεῖσε, πολὺς δέ μοι ἕσπετο λαός, τὴν ὁδόν, ᾗ δὴ μέλλεν ἐμοὶ κακὰ κήδε' ἔσεσθαι· ὣς δ' αὔτως καὶ κεῖνο ἰδὼν ἐτεθήπεα θυμῷ, δήν, ἐπεὶ οὔ πω τοῖον ἀνήλυθεν ἐκ δόρυ γαίης, ὡς σέ, γύναι, ἄγαμαί τε τέθηπά τε, δείδια δ' αἰνῶς γούνων ἅψασθαι·
Δ)    «γουνοῦμαί σε, ἄνασσα· θεός νύ τις ἦ βροτός ἐσσι; εἰ μέν τις θεός ἐσσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν,

 

   Παρομοίωση  εκτεταμένη ,πλατιά, ομηρική : πολύστιχη παρομοίωση .Όταν μελετάμε μια ομηρική παρομοίωση εντοπίζουμε:

 α) αναφορικό μέρος :αυτό που παρομοιάζεται , που εισάγεται συνήθως  με τα μόρια σαν, όπως, καθώς κ.λ.π.

β) δεικτικό μέρος:  εκείνο με το οποίο παρομοιάζεται που εισάγεται με τις λέξεις έτσι, όμοια, παρόμοια κ.λ.π.  και

 γ)  Τον κοινό όρο: το στοιχείο ως προς το οποίο παρομοιάζεται

Ο ρόλος της, η λειτουργία της  ομηρικής παρομοίωσης: 

·         Προβάλλοντας κάτι γνωστό στον αναγνώστη τον βοηθάει να γνωρίσει το άγνωστο.

·         φωτίζει την εικόνα,
·         συμπληρώνει και πλουτίζει την περιγραφή  
·         στολίζει τη διήγηση,
·         σπάει τη μονοτονία
·         λειτουργεί ως επιβράδυνση , σταματάει λίγο τη δράση και μας κρατάει σε αγωνία και έτσι  αυξάνει την  ένταση.

Συμπλήρωσε τον εννοιολογικό χάρτη:

 Πολιτιστικά στοιχεία

 Πνευματικός πολιτισμός: Περιλαμβάνει τις αξίες, τις αντιλήψεις, τις πεποιθήσεις και τους κανόνες ηθικής που επικρατούν σε μια εποχή. Στον τομέα αυτό εντάσσονται και οι θρησκευτικές ή θεολογικές αντιλήψεις καθώς και οι λατρευτικές συνήθειες μιας εποχής (π.χ. θυσίες, τελετές).

Υλικός πολιτισμός: Είναι τα υλικά αντικείμενα, οι πρώτες ύλες, η χρήση και η επεξεργασία τους σε μια ορισμένη εποχή (π.χ. χαλκός, σίδερο κλπ.).

 Κοινωνική οργάνωση: Είναι ο τρόπος με τον οποίο έχει οργανωθεί και λειτουργεί μια ορισμένη κοινωνία.  ( βασιλείς, αριστοκράτες, λαϊκοί άνθρωποι..)

Πολιτική οργάνωση: Είναι η ιεράρχηση της εξουσίας και ο τρόπος διακυβέρνησης σε μια ορισμένη εποχή