Λεξιλογικές –Ετυμολογικές ασκήσεις Αρχαία Α Γυμνασίου

Λεξιλογικές –Ετυμολογικές ασκήσεις

Αρχαία Α Γυμνασίου

1  )  Στη ν.ε. σώζονται από την αρχαία ελληνική γλώσσα  στερεότυπες φράσεις με δοτική. Ποια είναι η σημασία των παρακάτω προτάσεων;

1. Διέπραξε το έγκλημα εν ψυχρώ!
2. Του έτυχαν αναποδιές, εντούτοις (ἐν τούτοις) δεν έχασε το κέφι του.
3. Έχεις εν μέρει δίκιο.
4. Εν τέλει (ἐν τέλει) αποφάσισε να έρθει στην εκδρομή.
5. Εν συνεχεία θα μιλήσουμε για τις συνέπειες του σεισμού.
6. Κηδεύτηκε με τιμές εν ενεργεία ναυάρχου.
7. Εν πάση περιπτώσει, θα έρθω μαζί σου.
8. Τον απέφευγαν λόγω του χαρακτήρα του.
9. Δόξα τω Θεώ, φτάσαμε στην ώρα μας.
10. Συν Θεώ θα κερδίσουμε στον αυριανό δύσκολο αγώνα.

2)  Να κατατάξετε τις λέξεις που ακολουθούν σε απλές και σύνθετες . Στις σύνθετες βρες τα συνθετικά:

 τρέφω, πόλις, βραχύβιος, κωμόπολις, βίος, ἀνατρέφω, ἐξωμιδοποιία, χλαμυδουργία,   τέχνη,    κατοικέω-κατοικῶ.

απλή	Σύνθετη

3)    Να αντιστοιχίσετε τις πρωτότυπες λέξεις της στήλης Α′ με τις παράγωγές τους στη στήλη B′:

Α′	B′
1. ποιέω, ποιῶ	α. μαθητής
2. κάπηλος	β. πολίτης
3. πόλις	γ. καπηλεύω
4. σθένος	δ. κόσμημα
5. μανθάνω	ε. ποίημα
6. κοσμέω, κοσμῶ	στ. σθεναρός

4)  Να αντιστοιχίσετε τις νεοελληνικές λέξεις της Α′ στήλης με τις αρχαίες ελληνικές της B′ στήλης με τις οποίες παρουσιάζουν ετυμολογική συγγένεια. Συμβουλευτείτε λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής:

Α′	Β′
1. συμφορά	α. τυγχάνω
2. κρατικός	β. φαίνω
3. τυχερός	γ. τάχος
4. φανερός	δ. νέμω
5. επιτάχυνση	ε. ἐπικράτησις
6. διανομή	στ. φέρω

5)   Να συμπληρώσετε τον πίνακα με συνώνυμα από τις παρακάτω λέξεις,

Πολυφωνία φωνασκώ, Διαφωνία    καλλίφωνος   παράφωνος

Λέξεις	Συνώνυμα
έριδα, διχογνωμία →
εὔφωνος →
πλουραλισμός →
κραυγάζω →
κακόφωνος →

6)   Συμπλήρωσε τον πίνακα

Σωμάτιον,         αμπελών,          μυρμυγκιά,     ιατρείον       , κεραμεύς     νησίς   ανθρωπάριον,   Μεγαρεύς,      Λαερτιάδης              ,Ιθακήσιος , πολίτης,        γραμματεύς         Πριαμίδης

παρώνυμα
εθνικά
πατρωνυμικά
υποκοριστικά
περιεκτικά
Τοπικ;a

7) Γράψε μια πρόταση με καθεμιά από τις λέξεις:

επίγειος,     γηγενής        πρόποση,   πόσιμος

8 )  Βάλε τις λέξεις στη σωστή στήλη:

γραφεύς,  ποίημα ,γραμμή , ψεῦδος  , φύσις ,  κλίσις ,δοκιμασία   ἀρωγός ,  κριτής ,  φυγάς   , ἡγεμών ,  σωτήρ , φυγή , χαρά ,,μανία
βασιλεία πράκτωρ,  αυλητής,  πομπός,  φυγή ,  , τρόμος
ὀδυρμός ,  στροφή ,τοκετός,  , μήνυμα

Πρόσωπο που ενεργεί	Ενέργεια, κατάσταση	Αποτέλεσμα ενέργειας

9) Αντιστοίχισε τις  λέξεις από τις δύο στήλες:

διάζευξις                                   συνδεδεμένος

σύζευξις                                           γεωργός

ζύγωμα                                        σύνδεση

ζευκτός                                    διαχωρισμός

ζευγίτης                                    συνένωση

ζεῦξις                                     πλησίασμα

10) Συμπλήρωσε σωστά τον πίνακα με τις παρακάτω λέξεις:

άροτρον,  ξύστρα, παλαίστρα, ορχήστρα,    δικαστήριον.

  αγχόνη,    λαμτήρ.   Θέατρον  , βάθρον,    πλήκτρον

Όργανο, μέσο	τόπος