Ελένη του Ευριπίδη Α Επεισόδιο :1η σκηνή , στ. 437-494 μονόλογος Μενελάου

Φύλλο Εργασίας Δομημένης Μορφής

 Στην Ελένη του Ευριπίδη

Α Επεισόδιο :1^η σκηνή , στ. 437-494 μονόλογος Μενελάου

Από κατακτητής της Τροίας ένας ρακένδυτος ναυαγός.

 Α : Υπομνήσεις

Πρόλογος

Πάροδος

Α  Επεισόδιο

Α Επεισόδιο
1η Σκηνή(437-494)	2η Σκηνή(495-541)	3η σκηνή(542-575)
Μενέλαος	Γερόντισσα-Μενέλαος	Μενέλαος

1)  Επεισόδιο:   (< ἐπὶ + εἴσοδος) Κατά ποσόν, επικό/διαλογικό μέρος, ανάμεσα σε δύο χορικά. Στα επεισόδια, όπου έχουμε εξέλιξη της δράσης, μιλούν και δρουν κυρίως τα πρόσωπα του δράματος (οι υποκριτές) και ο Κορυφαίος/Κορυφαία του Χορού. (Λεξικό Όρων της Αρχαίας Ελληνικής Τραγωδίας)

2) Μετάσταση Χορού: Η αποχώρηση του Χορού από την ορχήστρα  την ώρα της δράσης. Αυτό συνέβαινε σπάνια στην αρχαία τραγωδία. Με ποια πρόφαση αποχώρησαν οι γυναίκες του χορού και ποιες δραματικές ανάγκες οδήγησαν σε αυτή;

3)  Συνεργάσου με τον διπλανό σου και γράψε σε ένα κείμενο  100 λέξεων όσα έχουν γίνει στην τραγωδία μέχρι το Α Επεισόδιο.

Β:  Δράσεις

4)  Το Α Επεισόδιο ξεκινά με την εμφάνιση του Μενέλαου στην σκηνή .Από που μπαίνει και ποια από τα λόγια του μας βοηθούν να το καταλάβουμε;

5) Ο Μενέλαος επειδή είναι μόνος του αυτοσυστήνεται .Ποιες πληροφορίες δίνει για την οικογένειά του και τη συμμετοχή του στον Τρωικό πόλεμο;

6)Ο ήρωας στη συνέχεια αναφέρεται στο παρόν και σε όσα τον βασανίζουν τώρα. Ποια είναι αυτά;

7)  Ο Ευριπίδης μας δίνει πληροφορίες για το ντύσιμο και την εικόνα του ήρωα. Βρες τους στίχους .Γιατί νομίζεις πως παρουσιάζεται έτσι ο ήρωας;

8) Πολλοί μελετητές υποστηρίζουν πως ο μονόλογος του Μενέλαου είναι ένας δεύτερος πρόλογος. Ποια στοιχεία θα μπορούσαν να στηρίξουν την άποψη αυτή;

9)  Ο Μενέλαος επισημαίνει μια αντίθεση ανάμεσα στον ελληνικό πολιτισμό και την Ανατολή; Σε ποιον τομέα εντοπίζεται;

Γ :  Αξιολόγηση

 «Kαὶ νῦν τάλας ναυαγὸς ἀπολέσας φίλους ἐξέπεσον ἐς γῆν τήνδε»

10) Αφηγήσου σε κάποιον που έλειπε από το μάθημα, όσα λέει ο Μενέλαος στην εμφάνισή του.

11) Ο Ευριπίδης θεωρείται «από σκηνής φιλόσοφος». Βρες τα σημεία που το αποδεικνύουν και σχολίασέ τα.

12) Αφού αναφέρεις τι είναι ο τραγικός ήρωας να δικαιολογήσεις αν ο Μενέλαος είναι .

13) Ο Ευριπίδης σε όλο το έργο περνάει αντιπολεμικά μηνύματα. Μπορείς  να βρεις κάποια τέτοια σημεία;

14) Να χαρακτηρίσεις τον Μενέλαο από τα λόγια του.

15) Αφού γράψεις τι είναι τραγική ειρωνεία ,να βρεις ένα σημείο που να υπάρχει και να το σχολιάσεις.

16) Ως θεατές/αναγνώστες της Ελένης είναι η δεύτερη φορά που ακούμε κάποιον ήρωα να περηφανεύεται πως κούρσεψε την Τροία: στον Πρόλογο ο Τεύκρος, τώρα ο Μενέλαος.

• Ας αναζητήσουμε ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στους δύο αυτούς ήρωες ως προς τη σκηνική παρουσία και την κατάστασή τους.
• Ποιες σκέψεις για τις συνέπειες του πολέμου μάς γεννά η τύχη των δύο αυτών ηρώων;

17) Γράψε δίπλα σε κάθε φράση αν υπάρχει Διάνοια, Τραγική Ειρωνεία ή ήθος.

·         με την Ελένη που ’φερα απ’ την Τροία.

·         Ο ευτυχισμένος, όταν κακοπάθει,νιώθει πικρότερη τη δυστυχία,παρ’ όσο αυτός που από παλιά την ξέρει.

·         Στα βάθη μιας σπηλιάς κρατάω κρυμμένη τη γυναίκα μου, αιτία στις συμφορές μου,

·         Μόνος γυρίζω ψάχνοντας για κείνους νά ’βρω κάτι να τους χορτάσω.

·         κάτι ελπίζω για τους ναύτες να οικονομήσω·

·         απ’ τους φτωχούς δεν έχεις, ακόμη κι αν το θέλουνε, βοήθεια.

·        

Σχόλια:

Δραματικός ρόλος της σκηνής (προώθηση της εξέλιξης του μύθου)

·         Ανατρέπει την κακή φήμη που έδωσε ο Τεύκρος για τον θάνατο του Μενέλαο

·         Αποκαλύπτει την ύπαρξη «δεύτερης» Ελένης στη σπηλιά, που είναι το «είδωλο». Έτσι, ο θεατής περιμένει με ενδιαφέρον να δει πώς θα συνταιριαστεί αυτή η πληροφορία με την ‘πραγματικότητα’, δηλαδή την παρουσία της πραγματικής Ελένης στην Αίγυπτο.

·         Ο μονόλογος του Μενέλαου είναι απαραίτητος για να μας ενημερώσει για το παρόν και το παρελθόν του ήρωα. Τις δύο παραπάνω πληροφορίες δεν μπορεί να τις δώσει κανείς άλλος παρά μόνο ο Μενέλαος.

Καινοτομία ευριπίδη: Μια από τις καινοτομίες του Ευριπίδη είναι ότι έπλαθε τους ήρωες του με τρόπο ρεαλιστικό και στην εμφάνιση και στο χαρακτήρα. Οι τραγικοί ήρωες στο έργο του έχασαν το μεγαλείο τους, εμφανίστηκαν στη σκηνή με όλες τις ατέλειές τους και κυρίως οι ήρωες που η μυθική και επική παράδοση τους είχε προσδώσει μεγαλείο και τους είχε εξυψώσει .

Μενέλαος-Τεύκρος

·                     Πολέμησαν στην Τροία και περηφανεύονται που την κατέκτησαν.

·                      Είναι και οι δύο περιπλανώμενοι μακριά από την πατρίδα τους, κατάγονται από βασιλική οικογένεια.

·                      Έχουν γνωρίσει και οι δύο την πραγματική Ελένη αλλά την αντιμετωπίζουν με διαφορετικά συναισθήματα.

·                      Φτάνουν και οι δύο στην Αίγυπτο.

·                      Είναι και οι δύο δυστυχισμένοι εξαιτίας της μεταστροφής της τύχης.

·                      Ο Τεύκρος εμφανίζεται με οπλισμό και είναι πιο ψύχραιμος και αποφασισμένος,  ο Μενέλαος με κουρέλια και είναι ψυχικά καταβεβλημένος.

·                      Ο Μενέλαος είναι βασικός ήρωας του έργου ενώ ο Τεύκρος όχι.

https://taenoikwkaiendimw.blogspot.com/2012/07/437-575.html 

https://taenoikwkaiendimw.blogspot.com/2012/10/blog-post_17.html