Δευτέρα 17 Ιανουαρίου 2022

Τα μάρμαρα του Παρθενώνα



 ΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ



Ένα διαφορετικό επιχείρημα:


https://www.youtube.com/watch?v=Of4N6Achr2M



Στις αρχές του 19ου αιώνα ο λόρδος Έλγιν απέσπασε από τον Παρθενώνα τη ζωοφόρο και άλλα σημαντικά αρχιτεκτονικά γλυπτά και τα μετέφερε στην Αγγλία για

να τα «διασώσει». Την εποχή εκείνη υφίστατο ένας τρομακτικός ανταγωνισμός μεταξύ Άγγλων και Γάλλων, οι οποίοι προσπαθούσαν να αρπάξουν έργα τέχνης από μια

Ελλάδα που δεν είχε τον έλεγχο του εδάφους της. Δύο αιώνες μετά, στο Βρετανικό

Μουσείο εξακολουθεί να βρίσκεται το 60% περίπου του συνόλου του γλυπτού διάκοσμου του ναού.


 https://www.youtube.com/watch?v=DbkgtsHGDJc


Η συγκλονιστική ομιλία του Βρετανού ηθοποιού Stephen Fry για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα



https://www.youtube.com/watch?v=pGe4NnvNiYc&t=371s


Με τα μάτια του ποιητή!!!


Κική Δημουλά, «Βρετανικό μουσείο (Ελγίνου μάρμαρα)»

Στην ψυχρή του Μουσείου αίθουσα
την κλεμμένη, ωραία, κοιτώ
μοναχή Καρυάτιδα.
Το σκοτεινό γλυκύ της βλέμμα
επίμονα εστραμμένο έχει
στο σφριγηλό του Διονύσου σώμα
(σε στάση ηδυπαθείας σμιλευμένο)
που δυό βήματα μόνον απέχει.
Το βλέμμα το δικό του έχει πέσει
στη δυνατή της κόρης μέση.
Πολυετές ειδύλλιον υποπτεύομαι|
τους δυό αυτούς να 'χει ενώσει.
Κι έτσι, όταν το βράδυ η αίθουσα αδειάζει
απ' τους πολλούς, τους θορυβώδεις επισκέπτες,
τον Διόνυσο φαντάζομαι
προσεκτικά απ' τη θέση του να εγείρεται
των διπλανών γλυπτών και αγαλμάτων
την υποψία μην κινήσει,
κι όλος παλμό να σύρεται
τη συστολή της Καρυάτιδας
με οίνον και με χάδια να λυγίσει.

Δεν αποκλείεται όμως έξω να 'χω πέσει.
Μιαν άλλη σχέση ίσως να τους δένει
πιο δυνατή, πιο πονεμένη:
Τις χειμωνιάτικες βραδιές
και τις εξαίσιες του Αυγούστου νύχτες
τους βλέπω,
απ' τα ψηλά να κατεβαίνουν βάθρα τους,
της μέρας αποβάλλοντας το τυπικό τους ύφος,
με νοσταλγίας στεναγμούς και δάκρυα
τους Παρθενώνες και τα Ερεχθεία που στερήθηκαν
στη μνήμη τους με πάθος ν' ανεγείρουν.

[πηγή: Κική Δημουλά, Ποιήματα, Ίκαρος, Αθήνα 2005 , σ. 36-37]


          ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΜΑΡΜΑΡΩΝ 



1) Τα μάρμαρα από τον γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα, που είχαν κλαπεί από τον λόρδο Έλγιν από το 1801 εως το 1804, δεν είναι ένα αυτοτελές έργο, ώστε να μπορεί να νομιμοποιείται η κατοχή του με διάφορους τίτλους ιδιοκτησίας, όπως συμβαίνει με τους πίνακες ζωγραφικής. Τα μάρμαρα αυτά ήταν κυρίως από τη ζωφόρο, τις μετόπες και τα αετώματα και πλαισίωναν το συνολικό αρχιτεκτονικό δημιούργημα του ναού με την απαράμιλλη αισθητική τους, οπότε πρέπει να επιστραφούν στο φυσικό χώρο που τα γέννησε για να επανασυνδεθούν ιστορικά και αισθητικά με το λεηλατημένο μνημείο. Ενδεικτικά αναφέρεται πως υπάρχουν πολλά γλυπτά που το μισό κομμάτι τους είναι στην Αθήνα και το

άλλο μισό βρίσκεται στην Αγγλία.



 


2) Το δίκαιο που επικαλούνται οι Άγγλοι για την κατοχή των μαρμάρων, δεν έχει νομική βάση -κι ας τα αγόρασαν από τον Έλγιν το 1816- γιατί ήταν προϊόν κλοπής, αρχαιοκαπηλίας και λαφυραγωγίας. Επρόκειτο ασφαλώς για επαίσχυντη πράξη ιεροσυλίας, γιατί ενώ ο Έλγιν είχε οθωμανικό πουγιουρδί -όχι σουλτανικό φιρμάνι- μόνο για να φτιάξει εκμαγεία, δηλαδή καλούπια για αντίγραφα, αυτός πριόνισε και απέκοψε βίαια τα μάρμαρα από τις βάσεις τους και κατέστρεψε αρκετά κατά το κατέβασμα με σχοινιά και γάντζους ή κατά τη μεταφορά τους με κάρα στο λιμάνι του Πειραιά. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ήρθε και το ναυάγιο του πλοίου (Μέντωρ) που τα μετέφερε, έξω από τα Κύθηρα, για να ολοκληρώσει την καταστροφή. Τα γλυπτά έμειναν στον βυθό έως και δύο έτη μέχρι την τελική ανέλκυσή τους από Καλύμνιους δύτες, ώσπου μεταφέρθηκαν τελικά στην Αγγλία στην ιδιωτική συλλογή του Έλγιν.


        


3) Τα μάρμαρα του Παρθενώνα είναι τεκμήρια της ιστορίας της τέχνης και ως εκ τούτου της πολιτισμικής συνέχειας των Ελλήνων. Δεν μπορεί κανείς να υποκλέψει την ιστορία ενός άλλου λαού, να οικειοποιηθεί την τέχνη του, αγνοώντας το ηθικό του δικαίωμα να απολαμβάνει την αισθητική αρτιότητα και ομορφιά των μνημείων του τόπου του και να επανασυνδέεται νοερά με την πολιτισμική του παράδοση. Το αττικό τοπίο που διαμόρφωσε καλλιτεχνικά αυτό το αισθητικό πρότυπο είναι και ο φυσικός παραπληρωματικός χώρος που πρέπει να εκτίθενται τα γλυπτά αυτά. Τα μνημεία αποκτούν ξανά την καλλιτεχνική και πολιτισμική τους διάσταση όταν εντάσσονται στο φυσικό τους χώρο και αποκαθιστούν την αισθητική τους ισορροπία με το περιβάλλον, φυσικό και κοινωνικό.


  


4) Η ύπαρξη ενός ευρύτερου συμβολισμού στα μάρμαρα του Παρθενώνα, που περιλαμβάνει τις κατακτήσεις του πολιτικού ορθολογισμού, τη διαλεκτική φιλοσοφία, τις ανθρωπιστικές αξίες και το ιδανικό της αθηναϊκής δημοκρατίας, καθιστά το έργο διαχρονικά αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας και της παράδοσης των Ελλήνων. Η έκθεση των μαρμάρων σε άλλο κράτος, μακριά από την πατρίδα και τους φυσικούς τους κληρονόμους, αναιρεί όλον αυτό τον ιδιαίτερο συμβολισμό αξιών, που γεννήθηκαν στο αττικό τοπίο. Είναι σαν να εκθέτουμε στην Αθήνα μεγαλιθικούς βράχους του Στόουνχεντζ. Τέτοια μοναδικά μνημεία αποτελούν παγκόσμια κληρονομιά των λαών και προστατεύονται από την UNESCO, η οποία έχει μάλιστα και ως έμβλημα (!) τον Παρθενώνα.


          

      

5) Η μόνιμη δικαιολογία των Άγγλων, όλα αυτά τα χρόνια της αμφισβήτησης της κατοχής των μαρμάρων και της διεκδίκησής τους από την ελληνική πλευρά, ήταν ότι δεν έχουμε ένα σύγχρονο και ασφαλές μουσείο στην Αθήνα. Τώρα που το μουσείο της Ακρόπολης έγινε πράξη (2009) και πληροί τους όρους ασφαλούς φύλαξης και προστασίας γιατί δεν τα επιστρέφουν; Αντίθετα οι ίδιοι δε σεβάστηκαν καθόλου τα μνημεία αυτά και τα χρησιμοποίησαν ως ¨ντεκόρ¨ σε διάφορες εκδηλώσεις και δεξιώσεις στους χώρους του Βρετανικού Μουσείου του Λονδίνου. Η επιμονή τους δε να λευκάνουν την όψη των μαρμάρων, τους οδήγησε στο να χρησιμοποιήσουν δραστικό οξύ καθαρισμού το 1938, που δυστυχώς αλλοίωσε το φυσικό χρώμα του πεντελικού μαρμάρου.


             


6) Η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα ανταποκρίνεται και στο κοινό αίσθημα των Άγγλων, οι οποίοι σε συντριπτικό ποσοστό (92%) από τη δεκαετία του ΄80, είχαν ταχθεί υπέρ της επιστροφής τους στην Ελλάδα σε τηλεφωνική δημοσκόπηση, που έγινε για τηλεοπτική εκπομπή του καναλιού 4. Την ίδια τάση κατέγραψαν και άλλες δημοσκοπήσεις που έγιναν αργότερα και ανάλογη αίσθηση υπάρχει και στα περισσότερα μέλη του αγγλικού κοινοβουλίου, ιδίως του εργατικού κόμματος και των φιλελευθέρων. Πιο ένθερμοι υποστηρικτές του ελληνικού αιτήματος για τον επαναπατρισμό των μαρμάρων είναι Άγγλοι συγγραφείς, πανεπιστημιακοί, καλλιτέχνες και δημοσιογράφοι που ίδρυσαν και επιτροπή για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα.


            


 7) Οι Άγγλοι έχουν εκμεταλλευτεί οικονομικά ξένες αρχαιότητες από όλο τον κόσμο στα μουσεία τους και πρέπει κάποτε να σταματήσει αυτή η υφαρπαγή εθνικού πλούτου άλλων λαών και να αποδοθούν οι αρχαιότητες στους φυσικούς κατόχους τους. Ακόμα είναι αντιφατικό η Ευρωπαϊκή Ένωση να χρηματοδοτεί τις εργασίες αναστύλωσης της Ακρόπολης και η Αγγλία ως χώρα μέλος, να εξακολουθεί να κρατά για λογαριασμό της τα κομμάτια του Παρθενώνα.





ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΤΩΝ ΜΑΡΜΑΡΩΝ


  1.  Τα μάρμαρα αποκτήθηκαν από την τότε εξουσία (τουρκική) με νόμιμες διαδικασίες και έναντι αδράς αμοιβής, άρα ανήκουν στην Αγγλία.


  1. Ο Έλγιν διέσωσε τα μάρμαρα, αφού κινδύνευαν από κακή χρήση (οι Έλληνες

λ.χ. από άγνοια και ανάγκη έκαιγαν αρχαιολογικούς θησαυρούς για να κάνουν

ασβέστη), από τις πολιτικές συνθήκες (τουρκοκρατία) και από φυσικά αίτια.


  1. Τα μάρμαρα του Παρθενώνα φυλάσσονται σε ένα από τα καλύτερα εξοπλισμένα

μουσεία του κόσμου και συντηρούνται από άριστα ειδικευμένο προσωπικό, κάτω

από συνθήκες σαφώς αρτιότερες απ’ αυτές που θα μπορούσαν να έχουν στην

Ελλάδα.


  1. Εφόσον είναι δείγματα του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, βρίσκονται σε ένα μουσείο με εκθέματα από όλους τους μεγάλους πολιτισμούς της ανθρωπότητας.


  1. Στο Βρετανικό Μουσείο τα επισκέπτονται καθημερινά εκατομμύρια άνθρωποι

από όλο τον κόσμο – πολύ περισσότεροι απ’ αυτούς που θα τα επισκέπτονταν

στην Ελλάδα.


5) Δεν τίθεται ζήτημα επιστροφής τους στην Ελλάδα, γιατί αυτό θα αποτελούσε

το έναυσμα και για άλλες χώρες που μνημεία τους εκτίθενται στο μουσείο να

διεκδικήσουν την επιστροφής τους, με αποτέλεσμα την απογύμνωση ενός από

τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου.http://papatsiros.blogspot.com/2014/10/blog-post_15.html


https://www.mixanitouxronou.gr/quot-o-polemos-quot-gia-tin-epistrofi-ton-ellinikon-archaiotiton-poy-eklepse-o-elgin-anamesa-se-independent-kai-tin-efimerida-quot-the-times-quot-giati-diafonoyn-oi-efimerides-kai-poia-einai-ta-epiche/




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου