Οδύσσεια, Ενότητα 22, π 185-336 Φύλλο εργασίας

Φύλλο εργασίας δομημένης μορφής

Οδύσσεια, Ενότητα 22, π 185-336

Αναγνώριση Οδυσσέα –Τηλέμαχου   Σχέδιο αντιμετώπισης των μνηστήρων

Α Υπομνήσεις:

Χρόνος : 38^η μέρα της Οδύσσειας

Τόπος:  Ιθάκη , στάνη του χοιροβοσκού Εύμαιου.

Πρόσωπα: Οδυσσέας, Αθηνά, Τηλέμαχος

1) α) Αναγνώριση:  Επειδή τα ταξίδια την ομηρική εποχή ήταν δύσκολα και επικίνδυνα, συχνά οι άνθρωποι έλειπαν χρόνια. Έτσι η αναγνώριση από τους οικείους τους ήταν δύσκολη. Το θέμα της αναγνώρισης είναι αγαπημένο στους λογοτέχνες , από τον Όμηρο έως και τα δημοτικά τραγούδια. 

Σε μια αναγνώριση ακολουθούνται κάποια στάδια:

1.       Μακροχρόνια απουσία του αναγνωριζόμενου και απομόνωση των δύο προσώπων που θα αναγνωρίσει το ένα το άλλο.

2.       Κάλυψη :παραλλαγή, μεταμόρφωση του αναγνωριζόμενου

3.       Αποκάλυψη του αναγνωριζόμενου . Δυσπιστία του αναγνωριστή.

4.       Δοκιμασία : ο αναγνωριστής ζητά αποδεικτικά στοιχεία.

5.       Αναγνώριση και έκφραση συναισθημάτων.

1 β) Παρομοίωση  εκτεταμένη ,πλατιά, ομηρική : πολύστιχη παρομοίωση .Όταν μελετάμε μια ομηρική παρομοίωση εντοπίζουμε:

 α) αναφορικό μέρος :αυτό που παρομοιάζεται , που εισάγεται  συνήθως  με τα μόρια σαν, όπως, καθώς κ.λ.π.

β) δεικτικό μέρος:  εκείνο με το οποίο παρομοιάζεται που εισάγεται με τις λέξεις έτσι, όμοια, παρόμοια κ.λ.π.  και

γ)  Τον κοινό όρο: το στοιχείο ως προς το οποίο παρομοιάζεται

Ο ρόλος της, η λειτουργία της  ομηρικής παρομοίωσης: 

• ·         Προβάλλοντας κάτι γνωστό στον αναγνώστη τον βοηθάει να γνωρίσει το άγνωστο.
• ·         φωτίζει την εικόνα,
• ·         συμπληρώνει και πλουτίζει την περιγραφή  
• ·         στολίζει τη διήγηση,
• ·         σπάει τη μονοτονία
• ·         λειτουργεί ως επιβράδυνση , σταματάει λίγο τη δράση και μας κρατάει σε αγωνία και έτσι  αυξάνει την  ένταση

2) Σύνδεση με τα προηγούμενα: Ο Οδυσσέας μεταμορφωμένος και με τη βοήθεια ( πάντα) της Αθηνάς έχει φτάσει στο καλύβι του Εύμαιου . Παρουσιάζεται σαν ζητιάνος.  Μετά στην καλύβα φτάνει και ο Τηλέμαχος , ο οποίος έχει ξεφύγει  ( πάντα με τη βοήθεια της θεάς) από την ενέδρα των μνηστήρων. Ο Τηλέμαχος στέλνει τον Εύμαιο στο παλάτι για να ενημερώσει την Πηνελόπη πως έχει επιστρέψει ασφαλής. Έτσι ο Οδυσσέας μένει μόνος με τον Τηλέμαχο.

Β Δράσεις:

3)  Όταν έφυγε ο Εύμαιος για το παλάτι, «η Αθηνά κάλεσε τον Οδυσσέα έξω από το καλύβι» .Με ποιον από τους τρεις τρόπους εμφανίστηκε η Αθηνά στον Οδυσσέα;( Θυμάσαι τους τρεις τρόπους εμφάνισης;)   Ποιες εντολές και ποια υπόσχεση , έδωσε η Αθηνά στον Οδυσσέα ;

4) Η Αθηνά ακουμπά τον ήρωα με το μαγικό ραβδί της και …….. Ποιες αλλαγές συμβαίνουν  στον Οδυσσέα;

5) Η αναγνώριση έχει κάποια στάδια. Να συμπληρώσεις τον πίνακα με  στοιχεία του κειμένου για τη συγκεκριμένη αναγνώριση.

Μακροχρόνια απουσία του αναγνωριζόμενου και απομόνωση των δύο προσώπων που θα αναγνωρίσει το ένα το άλλο.
Κάλυψη :παραλλαγή, μεταμόρφωση του αναγνωριζόμενου
Αποκάλυψη του αναγνωριζόμενου . Δυσπιστία του αναγνωριστή.
Δοκιμασία : ο αναγνωριστής ζητά αποδεικτικά στοιχεία τα οποία δίνονται.
Αναγνώριση και έκφραση συναισθημάτων.

6) Πως αντιδρά ο Τηλέμαχος στην μεταμόρφωση  και στη συνέχεια στην αποκάλυψη της ταυτότητας από τον Οδυσσέα; Δικαιολογείται αυτή η αντίδραση;

7) Ποιο σχέδιο καταστρώνουν ο  Οδυσσέας και  ο Τηλέμαχος για την εξόντωση  των μνηστήρων;

8)  Ο Οδυσσέας ζητά από τον Τηλέμαχο να μην φανερώσει σε κανέναν την επιστροφή του. Γιατί το θεωρεί απαραίτητο ; Πιστεύεις πως είναι δικαιολογημένη η επιθυμία του;

9) Ο Οδυσσέας αναφέρει συχνά την βοήθεια του Δία και της Αθηνάς. Εντόπισε τα σημεία. Γιατί είναι σημαντική αυτή η βοήθεια;

Γ Αξιολόγηση:

10) Σε κάποιον  συμμαθητή σου που έλειπε από το μάθημα, αφηγήσου την αναγνώριση του Οδυσσέα με τον Τηλέμαχο και το σχέδιο  αντιμετώπισης των μνηστήρων.

11) Να χαρακτηρίσεις τους δύο ήρωες και να δικαιολογήσεις τους χαρακτηρισμούς.

12)Είσαι ο Τηλέμαχος: Γράψε στο ημερολόγιό σου τα συναισθήματά σου για τον πατέρα σου που δεν είχες γνωρίσει ποτέ.

13) Στον στίχο 243 υπάρχει μια ομηρική παρομοίωση. Να την αναλύσεις και να βρεις το ρόλο της στο συγκεκριμένο σημείο.

14) Αφού γράψεις τι είναι η προοικονομία να βρεις μία στο απόσπασμα και να τη σχολιάσεις.