Οδύσσεια, Ενότητα 8, ε 165-310 Φύλλο εργασίας

Φύλλο εργασίας δομημένης μορφής

Οδύσσεια, Ομήρου, Ενότητα 8, ε 165-310

 Οδυσσέας-Καλυψώ,     Κατασκευή σχεδίας

Α  Υπομνήσεις:

 ▪ Χρόνος:   7η-29η μέρα της Οδύσσειας – 10ος χρόνος περιπλανήσεων του Οδυσσέα  

▪ Τόπος: Ωγυγία, ανοιχτό πέλαγος

▪ Πρόσωπα: Καλυψώ, Οδυσσέας

1) Ανθρωποκεντρισμός: ο άνθρωπος είναι το σημαντικότερο ον του κόσμου. Γι’ αυτόν γίνονται όλα και όλα πρέπει να σκοπεύουν και να οδηγούν στο όφελός του. Ανθρωποκεντρικός είναι ο πολιτισμός που έχει κέντρο του τον άνθρωπο, προβάλλει ως υπέρτατη αξία τον άνθρωπο, τις ικανότητες, τις δυνατότητες του κι επιδοκιμάζει την ανθρώπινη ζωή. Η Οδύσσεια βασίζεται στην αντίληψη αυτή, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος με την οξύνοια , την επινοητικότητα, την αγωνιστικότητα και το θάρρος του ρυθμίζει την τύχη του και την πορεία του στη ζωή.

2) Αφηγηματικές τεχνικές: ο ποιητής εναλλάσσει την περιγραφή,(απεικόνιση ή αναπαράσταση αντικειμένων, φαινομένων, προσώπων, συναισθημάτων, καταστάσεων), την τριτοπρόσωπη αφήγηση(διηγείται ο ίδιος σε γ’ πρόσωπο-παντογνώστης αφηγητής) [= περιγραφική αφήγηση] και την πρωτοπρόσωπη δραματική αφήγηση(οι ήρωες του έργου κάνουν διάλογο ή μονόλογο σε α’ πρόσωπο).

3) Συστολή – διαστολή του χρόνου: άλλες φορές  ο ποιητής  παρουσιάζει: 

α)συνοπτικά, γεγονότα που διαρκούν πολλές μέρες(συστολή του χρόνου) στ.252-289:  8η-11η μέρα της Οδύσσειας = 4 μέρες (κατασκευή σχεδίας)  στ.290-307: 12η-28η μέρα της Οδύσσειας = 17 μέρες (αναχώρηση – ταξίδι του Οδυσσέα)

β)εξαντλητικά, γεγονότα που καλύπτουν μια μέρα(διαστολή του χρόνου) π.χ. α 26-497,γεγονότα μιας μέρας

4) Ανθρωπομορφισμός των θεών : Οι θεοί έχουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά, συναισθήματα, συμπεριφορά.

Β Δράσεις:

5) Μετά την αποχώρηση του Ερμή η Καλυψώ πήγε να βρει τον Οδυσσέα. Που βρήκε τον ήρωα; Τι έκανε; Διάβασε το παρακάτω ποίημα .Θα μπορούσε να αναφέρεται στον ήρωα και γιατί;

Κωνσταντίνος Καβάφης, «Μονοτονία»

Την μια μονότονην ημέραν άλλη μονότονη,

απαράλλακτη ακολουθεί.

Θα γίνουν τα ίδια πράγματα, θα ξαναγίνουν πάλι —

οι όμοιες στιγμές μάς βρίσκουνε και μάς αφήνουν.

Μήνας περνά και φέρνει άλλον μήνα.

Aυτά που έρχονται κανείς εύκολα τα εικάζει·

είναι τα χθεσινά τα βαρετά εκείνα.

Και καταντά το αύριο πια σαν αύριο να μη μοιάζει.

6) Η Καλυψώ λέει στον Οδυσσέα πως θα «τον κατευοδώσει».  Παρουσιάζει την απόφαση σαν δική της .Γιατί το κάνει αυτό;

7)Με ποιο τρόπο υπόσχεται η Καλυψώ πως θα βοηθήσει τον ήρωα;

8) Πως αντιδρά ο Οδυσσέας και γιατί; Πως θα τον χαρακτηρίζατε από την αντίδραση αυτή; Τι ζητάει από την Καλυψώ;

9)Με ποιο τρόπο καταφέρνει να τον ηρεμήσει η θεά ; Που ορκίζεται;

10) Στη συνέχεια  ο Οδυσσέας και η Καλυψώ μεταφέρονται στη σπηλιά που κάθονται για φαγητό. Πως παρουσιάζει ο ο Όμηρος τις διαφορές ανάμεσά τους;

11) Η Καλυψώ κάνει μια τελευταία προσπάθεια να τον κρατήσει μαζί της .Ποια επιχειρήματα χρησιμοποιεί;. Πως απαντά ο Οδυσσέας;

Καλυψώ	Οδυσσέας

12) Την επόμενη μέρα ο Οδυσσέας θα φτιάξει την σχεδία. Ποια εργαλεία χρησιμοποιεί; Μπορείς να περιγράψεις την κατασκευή της ;

13) Αν μπορείς ζωγράφισε τη σχεδία του Οδυσσέα .Θα σε βοηθήσουν και οι εικόνες.

14)Πόσες μέρες κράτησε η κατασκευή της σχεδίας; Πως θα τον βοηθήσει η Καλυψώ στο τέλος;

15) Ποια αστέρια  βοηθούσαν  τον Οδυσσέα στο ταξίδι του; Πόσες μέρες κράτησε το ταξίδι και τα βουνά ποιού νησιού άρχισαν να φαίνονται;

Γ Αξιολόγηση: 

16) Σε κάποιον συμμαθητή σου που έλειπε αφηγήσου τον διάλογο του Οδυσσέα με την Καλυψώ και την αποχώρηση του ήρωα από την Ωγυγία.

17) Σε μια παράγραφο δικαιολόγησε τους χαρακτηρισμούς για τον Οδυσσέα.

Επιφυλακτικός, έξυπνος , οξύνους, δύσπιστος, διπλωμάτης,  ικανός

18) Βρες μια αντίθεση και μια εικόνα.

19) Αντιστοίχισε τη στήλη Α με τη στήλη Β

Α

Β

1)       Kαι ποντοπόρησε μέρες δεκαεφτά· στη δέκατη όγδοη, 2)      το χέρι της απλώνει και τον χάιδεψε, μετά μιλώντας είπε 3)      τα σωθικά του τρώγοντας με δάκρυα, στεναγμούς και λύπες 4)      και τότε η νεράιδα τού παρέθεσε τραπέζι 5)      δεν κρύβω μες στα στήθη καρδιά από σίδερο, 6)       πολύτροπε Οδυσσέα 7)       δεν θα 'λεγα πως είμαι κατώτερή της, μήτε στην όψη μήτε και στο ανάστημα. 8)      Kι αν, όπως λες, κάποιος θεός θελήσει να με χτυπήσει καταμεσής στο μπλάβο πέλαγος, θα το υπομείνω· 9)       Ω σεβαστή θεά 10)   Mόλις επήρε να χαράζει, φάνηκε ροδοδάχτυλη η Aυγή.   11)  Eίχε πια συμπληρώσει μέρες τέσσερις, ώσπου τα τέλειωσε όλα.

Συστολή χρόνου ανθρωπομορφισμός προοικονομία Τυπική φράση μεταφορά