Αρχαία ελληνικά Β Γυμνασίου. Ενότητα 11η. Ο σεβασμός προς τους γονείς.

 Ο σεβασμός προς τους γονείς.

Α)ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ

1. Ο Πλάτων (427 π.Χ.–347 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος από την Αθήνα, ο πιο γνωστός μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Αριστοτέλη. Το έργο του με τη μορφή φιλοσοφικών διαλόγων έχει σωθεί ολόκληρο. 

2. Οι Νόμοι είναι το μεγαλύτερο σε έκταση και το πιο αξιόλογο έργο της γεροντικής ηλικίας του Πλάτωνα. Περιέχει εκτός από τις πολιτικές, παιδαγωγικές και ηθικές ιδέες του και συγκεκριμένες ρυθμιστικές διατάξεις που κατά τον φιλόσοφο πρέπει να διέπουν τη ζωή των πολιτών.

3. Ας παρακολουθήσουμε:  Τι είναι αυτό; 

                                                        

                                                            

         Ας εκφράσουμε τα συναισθήματά μας, μετά από τις ταινίες που είδαμε και ας προβληματιστούμε για τη στάση μας απέναντι στους ηλικιωμένους.

4) Ποια συναισθήματα νιώθουμε για τους γονείς μας.

Β ) Μετάφραση κειμένου                     ( Πλάτων Νόμοι 881b-e)   

Ὃς ἂν τολμήσῃ πατέρα ἢ μητέρα	Όποιος τυχόν τολμήσει τον πατέρα του ή τη μητέρα του
ἢ τούτων πατέρας ἢ μητέρας τύπτειν,	ή τους πατέρες τους ή τις μητέρες τους να χτυπήσει
πρῶτον μὲν ὁ προστυγχάνων βοηθείτω	ο πρώτος άνθρωπος που τον συναντά ας βοηθήσει (το θύμα)
καὶ ὁ μὲν μέτοικος ἢ ξένος εἰς προεδρίαν τῶν ἀγώνων καλείσθω βοηθῶν,	και ο μέτοικος ή ο ξένος, αν βοηθήσει, να καλείται σε τιμητική θέση στους αγώνες
μὴ βοηθήσας δὲ ἀειφυγίαν ἐκ τῆς χώρας φευγέτω·	αν όμως δε βοηθήσει να απελαύνεται από τη χώρα για όλη του τη ζωή·
ὁ δὲ μὴ μέτοικος βοηθῶν μὲν ἔπαινον ἐχέτω, μὴ βοηθῶν δέ, ψόγον·	κι αυτός που δεν είναι μέτοικος, αν βοηθήσει, ας επαινείται,αν όμως δε βοηθήσει, να κατακρίνεται.
δοῦλος δὲ βοηθήσας μὲν ἐλεύθερος γιγνέσθω ,μὴ βοηθήσας δὲ πληγὰς ἑκατὸν τῇ μάστιγι τυπτέσθω.	και ο δούλος που θα βοηθήσει, ας κερδίζει την ελευθερία του, αν όμως δε βοηθήσει, να κτυπηθεί με εκατό χτυπήματα με το μαστίγιο.
Ἐὰν δὲ τις ὄφλῃ δίκην αἰκίας γονέων,	Αν κάποιος καταδικαστεί για βιαιοπραγία εναντίον των γονιών του,
πρῶτον μὲν φευγέτω ἀειφυγίαν ἐξ ἄστεως εἰς τὴν ἄλλην χώραν,	πρώτα απ’ όλα να απελαύνεται( διώχνεται) για πάντα από την πόλη σε άλλη χώρα,
καὶ πάντων ἱερῶν εἱργέσθω κατελθὼν δὲ θανάτῳ ζημιούσθω.	και να αποκλείεται από κάθε ιερή τελετή κι αν γυρίσει από την εξορία, να τιμωρείται με την ποινή του θανάτου.
Ἐὰν δὲ τις ἐλεύθερος τῷ τοιούτῳ συφμάγῃ	Κι αν κάποιος ελεύθερος φάει μαζί μ’ αυτόν
ἢ συμπίῃ ἢ τίνα τοιαύτην ἄλλην κοινωνίαν κοινωνήσῃ	ή πιει μαζί του ή έχει κάποια άλλη σχέση
ἢ καὶ μόνον ἐντυγχάνων που προσάπτηται ἑκών,	ή συναντώντας τον κάπου έρθει σε επαφή μαζί του με τη θέλησή του,
μήτε εἰς ἱερὸν ἔλθῃ μηδὲν μήτ’ εἰς ἀγορὰν	ούτε στο ιερό να έρθει ούτε στην αγορά
μήτ’ εἰς πόλιν ὅλως πρότερον ἢ καθήρηται.	ούτε γενικά στην πόλη παρά μόνο αφού εξαγνιστεί.

Γ)    ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Ποιες είναι οι  τιμές που προβλέπονται για όποιον βοηθήσει ηλικιωμένα πρόσωπα που κακοποιούνται.

Ας τις αξιολογήσουμε ως προς τη σημαντικότητά τους, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε κοινωνικής ομάδας στην αρχαιότητα.

2. Ποιες ποινές  προβλέπονται για όποιον 

• α) αδιαφορήσει  μπροστά σε κακοποίηση ηλικιωμένο
•  β) καταδικαστεί για βιαιοπραγία σε βάρος του γονιού του.

Ας τις αξιολογήσουμε, λαμβάνοντας υπόψη αξίες της αρχαιότητας.

3. Ο Πλάτωνας ορίζει ποινές και για όποιον πολίτη συναναστρέφεται τον καταδικασμένο για βιαιοπραγία σε βάρος του γονιού του. Ποιες είναι αυτές; Για ποιους λόγους το κάνει αυτό;

4. Λαμβάνοντας υπόψη αξίες του «σήμερα», ας αξιολογήσουμε τις παραπάνω ρυθμιστικές διατάξεις: είναι αναγκαίες; είναι επαρκείς; είναι αποτελεσματικές; τι θα μπορούσε να προστεθεί, να αφαιρεθεί, να  τροποποιηθεί ή να αντικατασταθεί; κ.λ.π.

(Δεν ξεχνάμε ότι, για να στηρίξουμε μια άποψη, χρειαζόμαστε επιχειρήματα).

 Δ )ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

1   1)    Να περιγράψεις σε ένα συμμαθητή σου όσα μάθαμε σήμερα

2     2)    Αναζήτησε στην ιστορία άλλα παραδείγματα σεβασμού  προς τους γονείς και γενικότερα στους ηλικιωμένους.