'' Γραφείον ευρέσεως εργασίας'' του Μένη Κουμανταρέα Νεοελληνικά κείμενα Β Γυμνασίου.

 '' Γραφείον ευρέσεως εργασίας'' του Μένη Κουμανταρέα

      Η Αθήνα τη δεκαετία του 60

Τη  μεταπολεμική ελληνική κοινωνία και την αδυναμία των νέων να προσαρμοστούν στο κοινωνικό σύστημα ζωγραφίζει ο Μένης Κουμανταρέας σε πολλά από τα πεζογραφήματά του, όπως στη συλλογή διηγημάτων του '' Τα μηχανάκια'' 

( 1962), που ανήκουν στα πρώιμα έργα του συγγραφέα.

       

   Παρακολουθεί και καταγράφει τις αλλαγές που συντελούνται κυρίως στο αστικό τοπίο της Αθήνας Οι ήρωές του , συχνά με αποκλίνουσες  συμπεριφορές σε μια κοινωνία που εύκολα καταδικάζει την όποιας μορφής διαφορετικότητα, εξωθούνται στο περιθώριο και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Η Αθήνα βγαίνει από μια δεκαετία γερμανικής κατοχής και εμφύλιου πολέμου με μεγάλα προβλήματα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά. Επικρατεί αστάθεια στην πολιτική ζωή. Το μεγαλύτερο μέρος του λαού ζει στη φτώχεια. H επαρχία εγκαταλείπεται με αποτέλεσμα την αστυφιλία, την ανεργία και στη συνέχεια τη μετανάστευση στο εξωτερικό .

ΕΝΟΤΗΤΑ 1^η (Την άλλη μέρα…..Κατέβηκες στην επόμενη στάση)

                Σαςδίνονταιυνώνυμα του επιθέτου γόνιμος και σύντομες επεξηγήσεις για το    

             Στην προσπάθειά του να ξεφύγει από την περιθωριοποίηση ο  κεντρικός ήρωας του διηγήματος , ο  Αναστάσης, αναζητά εργασία. Θεωρεί ότι η εργασία είναι η αναγκαία προϋπόθεση για την κοινωνική του ένταξη.

             Ο Αναστάσης ξυπνά με αισιόδοξη διάθεση και ξεκινά για το γραφείο ευρέσεως εργασίας. Στον πρωινό ήλιο η πόλη του φαντάζει πιο ωραία από ότι συνήθως .Θαυμάζει τα δέντρα τους καθαρούς δρόμου και τα αυτοκίνητα ενώ και οι άνθρωποι του φαίνονται πιο συμπαθητικοί. Στο λεωφορείο γίνεται μάρτυρας μιας σκηνής με ένα αγόρι που σκαρφαλώνει στον προφυλακτήρα ως λαθρεπιβάτης αλλά ο εισπράκτορας το διώχνει.  

    Το διήγημα παρακολουθεί τον ήρωα στη διαδρομή του μέσα στο αστικό τοπίο της Αθήνας , από τη γειτονιά του μέχρι το γραφείο αναζήτησης εργασίας, αποτυπώνοντας τις ψυχικές και  συναισθηματικές του διακυμάνσεις.

       Όταν ο ήρωας ξεκινά την αναζήτησή του , χαρακτηρίζεται από αισιόδοξη και χαρούμενη διάθεση , καθώς προετοιμάζεται για μια ριζική αλλαγή στη ζωή του . Η διάθεση του ήρωα εκφράζεται:

·         με τη χρήση ρημάτων που δηλώνουν κίνηση και άμεση ενεργοποίηση,

·         με μια σειρά από απλές καθημερινές χειρονομίες που δείχνουν την επιθυμία του ήρωα να ενσωματωθεί στον κοινωνικό περίγυρο της γειτονιάς του ,

·         ''  ... Περπάτησε με το κεφάλι ψηλά, χαμογέλασε στο φούρναρη που τον καλημέρισε κι έστειλε στον κουρέα του ένα φιλικό χαιρετισμό - γρήγορα θα τον είχε πάλι πελάτη...''

·         με μια σειρά από εικόνες, μεταφορές, προσωποποιήσεις και παρομοιώσεις που περιγράφουν το αστικό τοπίο από την οπτική γωνία του Αναστάση, ως έναν κόσμο με υποδειγματική αρμονία, πειθαρχία, τάξη και υψηλή αισθητική. 

·         Στο τέλος της ενότητας  η κατάσταση αλλάζει με το επεισόδιο του μικρού παιδιού που επιχειρεί να ανέβει λαθραία στο λεωφορείο και έρχεται αντιμέτωπο με τον εισπράκτορα. Το επεισόδιο αποκτά μια συμβολική διάσταση . Το λεωφορείο είναι η κοινωνία και ο εισπράκτορας ο θεματοφύλακας των κοινωνικών κανόνων, τους οποίους ο νέος αψηφά.

o   πώ

                                                        Η ΑΘήνα

                                         

ΕΝΟΤΗΤΑ 2^η (Περπάτησε κοιτάζοντας τα σπίτια……. Πετάχτηκε έξω)αδιάκριτα   -

     Ο Αναστάσης κατεβαίνει από το λεωφορείο ,μπαίνει στο κτίριο ,ανεβαίνει στον έβδομο όπου μια δακτυλογράφος χτυπά ασταμάτητα τα πλήκτρα της γραφομηχανής. Ενημερώνει τον διευθυντή και του λέει να περιμένει .Η αναμονή τα πλήκτρα της γραφομηχανής, το απρόσωπο περιβάλλον τον κάνουν να χάσει την ψυχραιμία του και απότομα τρέχει προς την πόρτα.    Το αίσθημα πανικού που καταλαμβάνει ξαφνικά τον ήρωα και εκφράζεται με μια σειρά έντονων σωματικών αντιδράσεων τον οδηγεί στη φυγή και την παραίτηση. . Ο κόσμος της αρμονίας και της τάξης αντιστρέφεται στο μυαλό του ήρωα. Το αστικό τοπίο γίνεται ένας κόσμος ανοργάνωτος και απειλητικός.

               Η αντιστροφή της συναισθηματικής κατάστασης του ήρωα δηλώνεται σταδιακά :

·         με τις πρώτες εντυπώσεις που  δημιουργεί  στον ήρωα ο ίδιος ο χώρος αλλά και η συμπεριφορά της δακτυλογράφου στο γραφείο ευρέσεως εργασίας,

·         με τον πανικό που τον καταλαμβάνει , όταν αισθάνεται παγιδευμένος στην ατμόσφαιρα του εργασιακού περιβάλλοντος,

·         με την ξαφνική φυγή του , που ισοδυναμεί με παραδοχή της αποτυχίας του να ενταχθεί στους εργασιακούς και κοινωνικούς μηχανισμούς.

·         Ο συγγραφέας αξιοποιεί την περιγραφική του ικανότητα και τη λεπτομερή παρατήρηση , για να εξηγήσει την πλήρη αλλαγή της διάθεσης του ήρωα. 

·         Ο ήρωας  έρχεται αντιμέτωπος με :

n  τον καταθλιπτικό και αφιλόξενο χώρο εργασίας,  

n  τις απρόσωπες ανθρώπινες σχέσεις ,

n  τη μονοτονία της δουλειάς που αφαιρεί από τον εργαζόμενο κάθε ζωντάνια και δημιουργικότητα.

http://prosarmogy.blogspot.com§  -

                                                   Η Ελλάδα της δεκαετίας 60-70

  

καθεμ                                              

Αφηγητής:

Μιλά σε τρίτο πρόσωπο και δε συμμετέχει ως ήρωας ή αυτόπτης μάρτυρας στην ιστορία που αφηγείται (ετεροδιηγητικός) Μπορεί να παρατηρεί και να γνωρίζει τα πάντα για τους ήρωες ακόμα και τις μύχιες σκέψεις τους (παντογνώστης ).Με τον τρόπο αυτό δεν εστιάζει σε συγκεκριμένη οπτική γωνιά (μηδενική εστίαση).

Ο αφηγηματικός χρόνος είναι το παρόν . Η χρονική σειρά είναι ευθεία χωρίς αναδρομές στο παρελθόν.

Γλώσσα:

Η γλώσσα είναι απλή δημοτική ,ρεαλιστική, σχεδόν καθημερινή.

Κυριαρχούν οι μετοχές.

Εκφραστικά μέσα

Εικόνες,

προσωποποιήσεις ( τα δέντρα…..κρατώντας το ένα τον ώμο του άλλουνού,  τα σπίτια….. έφευγαν προς τα πίσω )

μεταφορές (κλουβιασμένα μάτια, ο πόνος επιδέξιος ξιφομάχος )

παρομοιώσεις  (σαν πούπουλο , σαν στοιχισμένοι μαθητές )

 ασύνδετο σχήμα (πλύθηκε, ντύθηκε άρπαξε μια φέτα)

                                     

Η εργασία στην Ελλάδα μέσα από τον ελληνικό κινηματογράφο ! Δεκαετία '50-'60

                                                     

Ήρωας :

 ένας μοναχικός νεαρός αποπειράται να προσαρμοστεί στο κοινωνικό περιβάλλον .Ανασφαλής σε σημείο νοσηρότητας, άβουλος, φοβισμένος και  παθητικός. Μη μπορώντας να προσαρμοστεί θα οδηγηθεί στην κοινωνική απομόνωση.