Αντωνυμίες , Προσωπικές, Δεικτικές, (θεωρία-ασκήσεις), Αρχαία

 Αντωνυμίες , Προσωπικές, Δεικτικές, (θεωρία-ασκήσεις)

 Προσωπικές αντωνυμίες

Προσωπικές λέγονται οι αντωνυμίες που φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου.

Οι προσωπικές αντωνυμίες κλίνονται:

 Παρατήρηση: Το γ πρόσωπο δεν απαντά συχνά σε πεζά κείμενα.

α' πρόσ.	β' πρόσ.	γ' πρόσ.
ον.	ἐγὼ	σὺ	—
γεν.	ἐμοῦ, μου	σοῦ, σου	(οὗ)
δοτ.	ἐμοί, μοι	σοί, σοι	οἷ, οἱ
αιτ.	ἐμέ, με	σέ, σε	(ἓ)
Πληθυντικός αριθμός
ον.	ἡμεῖς	ὑμεῖς	(σφεῖς)
γεν.	ἡμῶν	ὑμῶν	(σφῶν)
δοτ.	ἡμῖν	ὑμῖν	σφίσι(ν)
αιτ.	ἡμᾶς	ὑμᾶς	(σφᾶς)

Δεικτικές αντωνυμίες:

Δεικτικές αντωνυμίες της αρχαίας ελληνικής είναι οι ακόλουθες (όλες τρικατάληκτες με τρία γένη):

 

οὗτος, αὕτη, τοῦτο

 ἐκεῖνος, ἐκείνη, ἐκεῖνο

 ὅδε, ἥδε, τόδε (= αυτός εδώ, αυτός δα, ο εξής)

 τοιόσδε, τοιάδε, τοιόνδε ή τοιοῦτος, τοιαύτη, τοιοῦτο(ν) (= τέτοιος).

 τηλικόσδε, τηλικήδε, τηλικόνδε ή τηλικοῦτος, τηλικαύτη, τηλικοῦτο(ν) (= τόσο μεγάλος).

 Η αντωνυμία οὗτος, αὗτη, τοῦτο κλίνεται έτσι:

	Ενικός αριθμός			Πληθυντικός αριθμός
ον.	οὗτος	αὕτη	τοῦτο	οὗτοι	αὗται	ταῦτα
γεν.	τούτου	ταύτης	τούτου	τούτων	τούτων	τούτων
δοτ.	τούτῳ	ταύτῃ	τούτῳ	τούτοις	ταύταις	τούτοις
αιτ.	τοῦτον	ταύτην	τοῦτο	τούτους	ταύτας	ταῦτα
κλ.	(ὦ) οὗτος	(ὦ) αὕτη	—	—	—	—

Ασκήσεις:

 1)Κάνε την αντιστοίχιση με τις προσωπικές αντωνυμίες.

 

γενική πληθυντικού α΄προσώπου                      ἐγώ

δοτική πληθυντικού α΄προσώπου                      σοῦ, σου

 αιτιατική πληθυντικού α΄προσώπου                  ἡμῖν 

ονομαστική ενικού α΄προσώπου                        ἡμῶν

γενική ενικού β΄προσώπου                                σοί, σοι

 γενική πληθυντικού β΄προσώπου                      ὑμῶν

δοτική ενικού β΄προσώπου                                 ἡμᾶς

 

2)   Να υπογραμμίσετε τις προσωπικές αντωνυμίες των παρακάτω φράσεων και να τις αναγνωρίσετε γραμματικά:

α. Αἱ ψυχαὶ ἡμῶν καθαραί εἰσιν.

β. Μάχονται ἡμῖν οἱ πολέμιοι.

γ. Αἱροῦνται ἡμᾶς στρατηγούς.

δ. Ἐγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός.

ε. Ὁ λόγος σου γλυκύς ἐστι.

στ. Οἱ πρόγονοι ὑμῶν γενναῖοι ἦσαν.

ζ. Λέγω σοι καὶ τοῦτο.