Ιστορία Γ Γυμνασίου. Ενότητα 20 Σχεδιάγραμμα - ιστορικές γελοιογραφίες.

                                                              Ενότητα 20  (Παρουσίαση)

                                       

                                              ενότητα 20 from philologiama

                Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909)

Ο Γεώργιος Α΄ βασιλιάς των Ελλήνων. Η ενσωμάτωση των Επτανήσων

·      Μετά την έξωση του Όθωνα οι Δυνάμεις αναγόρευσαν βασιλιά των Ελλήνων το Δανό πρίγκιπα Γεώργιο Α΄.

·      H Αγγλία παραχώρησε το 1863 τα νησιά του Ιονίου στο ελληνικό κράτος. Η επίσημη ενσωμάτωσή τους έγινε το 1864.

Το σύνταγμα του 1864

·      Θέσπιζε το πολίτευμα της βασιλευομένης δημοκρατίας.

·      Θεμελιωνόταν στη δημοκρατική αρχή.

·       Αναγνώριζε το λαό ως κυρίαρχο παράγοντα του πολιτεύματος.

·      Όριζε τον βασιλιά ως τον ανώτατο άρχοντα της πολιτείας.

·      Κατοχύρωνε τη διάκριση των εξουσιών:

Ø  Νομοθετική εξουσία: βασιλιάς, Γερουσία, Βουλή.

Ø  Εκτελεστική εξουσία:βασιλιάς, διορισμένοι από τον ίδιο υπουργοί.

Ø  Δικαστική εξουσία: κηρύχτηκε ανεξάρτητη.

·     Καταργούσε τη Γερουσία ως έναν αντιδημοκρατικό θεσμό.

·     Έδινε καθολικό δικαίωμα ψήφου στους άνδρες.

Εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις 1864 – 1881

Ο Αλ. Κουμουνδούρος:

·      Προχώρησε στη διανομή των εθνικών κτημάτων (1871).

·      Επιδίωξε την ενσωμάτωση εδαφών από το Οθωμανό κράτος.

·      Αποφάσισε την εμπλοκή της Ελλάδας στην Κρητική επανάσταση 1866-1869.

Τα προβλήματα του κοινοβουλευτισμού:

·      Πολίτες πίεζαν τους βουλευτές για να εξασφαλίσουν μια θέση στο δημόσιο.

·      Οι βουλευτές στήριζαν στη Βουλή εκείνον τον πολιτικό αρχηγό που τους εξασφάλιζε διορισμούς των οπαδών τους.

·      Δεν υπήρχαν συγκροτημένα κόμματα

·      Ο βασιλιάς δε δίσταζε να ανατρέπει κυβερνήσεις.

Η αρχή της δεδηλωμένης:

Ο Χαρίλαος Τρικούπης, για να αντιμετωπιστούν οι αυθαιρεσίες του βασιλιά, πρότεινε την ψήφιση της αρχής της δεδηλωμένης, η οποία αναγνωρίστηκε από τον βασιλιά το 1875.

Ο δικομματισμός

Δικομματισμός: κυριαρχία, κατά τη δεκαετία 1885-1895, στην πολιτική ζωή της Ελλάδας δύο κομμάτων με επικεφαλής τον Τρικούπη και τον Δηλιγιάννη.

Το πρόγραμμα του Χ. Τρικούπη

Ο Τρικούπης στόχευε στην:

·      δημιουργία ενός κράτους σύγχρονου και οικονομικά αναπτυγμένου,

·      κατασκευή μεγάλων έργων υποδομής,

·      ανασυγκρότηση των ενόπλων δυνάμεων,

·      εξυγίανση της δημόσιας διοίκησης,

·      ειρηνική συμβίωση με την Οθωμανική αυτοκρατορία.

Τρόποι εφαρμογής της πολιτικής του Τρικούπη:

·      βαριά φορολογία,

·      σύναψη μεγάλων δανείων με τράπεζες του εξωτερικού,

·      προσφορά στους Έλληνες του εξωτερικού προνομιακών όρων για επενδύσεις.

Οι θέσεις του Θεόδωρου Δηλιγιάννη

·      Υποστήριζε ότι η φορολόγηση θα έπρεπε να είναι η μικρότερη δυνατή.

·      Επισήμαινε τις συνέπειες των μέτρων του Τρικούπη για τα μεσαία και κατωτέρα κοινωνικά στρώματα.

·      Στιγμάτιζε την πολιτική εύνοιας του Τρικούπη προς την πλουτοκρατία.

·      Θεωρούσε θεμιτή την εναλλαγή των οπαδών της εκάστοτε κυβέρνησης στις κρατικές θέσεις.

Η πορεία προς την οικονομική και εθνική κρίση

1893: ο Τρικούπης κήρυξε πτώχευση. 

1897: ο Δηλιγιάννης αποφάσισε να στείλει στρατό στην Κρήτη .

Ο πόλεμος του 1897 και οι πολιτικές εξελίξεις έως το 1908

1897: αποτυχημένος ελληνοτουρκικός πόλεμος -> καταβολή πολεμικής αποζημίωσης της Ελλάδας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία -> επιβολή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ).

1909: εκδήλωση στρατιωτικού κινήματος στο Γουδί.

https://e-didaskalia.blogspot.com/

Τρικούπης- Δηλιγιάννης. ιστορικές γελοιογραφίες. 

Επίλεξε μια από τις παρακάτω ιστορικές γελοιογραφίες περίγραψέ την  και προσπάθησε να εξηγήσεις το νόημά της δίνοντας στοιχεία της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής ζωής της χώρας στα χρόνια του δικομματισμού (Τρικούπη-Δηλιγιάννη)

Ø                 

Ο Χαρίλαος Τρικούπης ως πρωθυπουργός της Ελλάδας προσπαθεί να συνεργαστεί με τις Ευρωπαϊκές Μεγάλες Δυνάμεις, από τις οποίες,  ζητά και την οικονομική ενίσχυσή τους. Τα δάνεια της Ελλάδας από τις Ευρωπαϊκές Δυνάμεις σχολιάζει ο γελοιογράφος με τον Τρικούπη να προσπαθεί να αρπάξει όσα εκατομμύρια καταστεί δυνατό, σαν να έχει πιστέψει πως, αφού τον εμπιστεύονται, έχει βρει την …«κότα με τα χρυσά αυγά»! Η Ευρώπη, όμως, όπως μπορεί να δει καθένας, δεν είναι διατεθειμένη να του παραχωρεί αφειδώς τα …χρυσά αυγά της, αλλά, όπως η κλώσσα, προστατεύει το χρήμα της από τη δανειολήπτρια Ελλάδα με την καταρρέουσα οικονομία.  Ας παρατηρήσουμε επιπλέον πως ο Τρικούπης πλησιάζει τις ισχυρές χώρες έχοντας βγάλει το καπέλο του δείχνοντας σεβασμό προς αυτές και αναγνωρίζοντας την ανωτερότητά τους.

Ø                  Χαρακτηριστική και ιδιαίτερα σκωπτική και η δεύτερη γελοιογραφία της αντιπολίτευσης, που σχολιάζει την κατάσταση της χώρας μετά τη γνωστή φράση που ξεστόμισε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης στη Βουλή: «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν»  Μπορούμε να παρατηρήσουμε ζωγραφισμένα στοιχεία της κοινωνικής πραγματικότητας: τα σπίρτα που η εμπορία τους ανήκε στο «Ελληνικό Κρατικό Μονοπώλιο»  – άδεια ντουλάπια (ερμάρια) στα οποία κυκλοφορούν μόνο ποντικοί! – ζητιάνος – εξαντλημένος από την πείνα άνθρωπος, «θύμα της πείνας» αναγράφεται – καχεκτικοί άνθρωποι (ψηλόλιγνος με κοινό καπέλο και γραμμωτό ανθρωπάκι με ημίψηλο καπέλο που ίσως δείχνει τη μείωση της δύναμης της αστικής τάξης) και ξένο νόμισμα, «Ναπολεόνι», για να θυμίζει τα επαχθή δάνεια… 

Ø             Στη γελοιογραφία ο Δηλιγιάννης κωμικά ντυμένος με στρατιωτική στολή ευρωπαϊκού και όχι ελληνικού στυλ, που δείχνει την εξάρτησή του από την Ευρώπη, φέροντας πλήθος παράσημα και επίσημες κορδέλες, περήφανος για τα …προβλήματα που φόρτωσε στην ταλαίπωρη τη χώρα του! Μπορούσε να σηκώσει η Ελλάδα το βάρος του διαχειριστικού Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου που της επιβλήθηκε επί των εσόδων των πολλών κρατικών μονοπωλίων («αιώνια μονοπώλεια» (sic), όπως ανορθόγραφα αναγράφεται στη γελοιογραφία αντί μονοπώλια, «ΚΑΠΝΟΥ, ΣΤΑΦΙΔΟΣ, ΑΡΤΟΥ, ΟΙΝΟΥ, ΚΡΕΑΤΟΣ, ΕΛΑΙΟΣ »);! Στις πλάτες της προσωποποιημένης Ελλάδας φορτώνει υπέρογκα βάρη κι εκείνη, ρακένδυτη από τα πολλαπλά προβλήματα, οικονομικά-κοινωνικά-πολιτικά, στενάζει και της έχει απομείνει η παλιά της δόξα, ως ενθύμιο, συμβολικά με το στέμμα στο άθλιο κεφάλι!

 (α)

  (β)

     (γ)

Ø      Η Ελλάδα στη γελοιογραφία (α) υποδεικνύει στον πρωθυπουργό τους Έλληνες να πίνουν και να μεθούν, για να ξεπεράσουν τη διαρκή ψυχρολουσία της φορολογίας. Στο δοχείο με τους κρουνούς πίσω από τον πάγκο και δεξιά αναγράφεται: «Πικρόν δια τους φορολογουμένους»… Στη γελοιογραφία (β) η Βουλή κρατά ναργιλέ που προσφέρει στον πρωθυπουργό Τρικούπη, ο οποίος βρίσκεται στο «ραχάτι» της εξουσίας με φουσκωμένη την κοιλιά από φόρους – διαμαρτυρία του γελοιογράφου για την αντιλαϊκή φοροεισπρακτική πολιτική του – και απολαμβάνει ως Τούρκος αγάς – μπορούμε να παρατηρήσουμε τα ανατολίτικα πασουμάκια του – καθισμένος σε παχιά μαξιλάρια. Συνέπεια της κατάστασης η διαμαρτυρία της προεκλογικής περιόδου, γελοιογραφία (γ), που μαύρος διάβολος ανακρούει το σύνθημα της καταψήφισης του Τρικούπη στις επερχόμενες εκλογές.

Ø      Ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης φορώντας καπέλο και στολή ευρωπαίου αξιωματούχου, με πέταλο-σύμβολο καλής τύχης (!) κρεμασμένο στο λαιμό , το οποίο αντιστοιχεί προς το κρεμασμένο στο λαιμό του σουλτάνου σύμβολο της ημισελήνου. Ο δήθεν αγέρωχος πρωθυπουργός που σήκωσε κεφάλι στην Τουρκία προκαλώντας τον ατυχή πόλεμο εμφανίζεται πλέον ως μαριονέτα, την οποία κινούν ποιοι άλλοι, παρά οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, υποκλινόμενος στον κατευχαριστημένο για την ευρωπαϊκή μεσολάβηση σουλτάνο.  Ο Δηλιγιάννης, λοιπόν, εκπροσωπώντας την Ελλάδα, γίνεται «παιγνίδι» της Τουρκίας, αλλά και εκείνη, η «ξυπόλητη» Τουρκία, μια υποανάπτυκτη και αυτή χώρα, μαζί του «χαίρεται» σαν μικρό παιδί με ό,τι της προσφέρουν οι ευρωπαϊκές Δυνάμεις, οι οποίες είναι οι ρυθμιστές της ισορροπίας στην ανατολική Μεσόγειο.

Ø      «ΡΟΥΣΦΕΤΟΠΗΤΑ» προσφέρει ο Έλληνας Πρωθυπουργός και οι επίδοξοι «μεγαλοκαρχαρίες», φίλοι της πολιτικής ηγεσίας είναι έτοιμοι να αρπάξουν ό,τι μπορέσουν, διορισμό στο δημόσιο, προτίμηση στην ανάληψη-ανάθεση δημόσιων έργων κλπ.

Ø      Η οργή του λαού, όπως αναγράφεται στα κύματα, προκάλεσε το ναυάγιο, την εκλογική αποτυχία  του Χαρίλαου Τρικούπη. Οι αιτίες της οργής αναγράφονται στα σπασμένα κατάρτια: φορολογικά νομοσχέδια και μονοπώλεια , όπως ανορθόγραφα αναγράφεται στη γελοιογραφία αντί μονοπώλια. Αξιόλογο το αναπτυξιακό έργο του, αλλά ο λαός δεν μπόρεσε να αντέξει τη βαριά φορολογική πολιτική των κυβερνήσεών του!

         Πηγή:                    http://users.sch.gr/pchaloul/geloiografies.htm