Ιστορία Γ Γυμνασίου Ενότητα 29 Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913.

 Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-1913.

 Χάρτης με τα κράτη της βαλκανικής χερσονήσου το 1912

Στις αρχές του 20ου αιώνα είχε γίνει φανερό ότι η κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ήταν θέμα  χρόνου. Ήδη, τα έθνη των Βαλκανίων ανταγωνίζονταν μεταξύ τους για τον έλεγχο περισσότερων περιοχών .

      Η επανάσταση των Νεότουρκων και οι αρχές της ισότητας για όλους τους κατοίκους της Αυτοκρατορίας ανεξαρτήτως εθνότητας ή θρησκείας, τις οποίες αυτή υπόσχονταν, προσωρινά τερμάτισε τις εχθροπραξίες. Σύντομα όμως φάνηκε ότι ο πραγματικός στόχος των Νεότουρκων ήταν ο βίαιος εκτουρκισμός της αυτοκρατορίας.            

 
 Οπότε, οι λαοί των Βαλκανίων σκέφτηκαν  να ενώσουν  τις δυνάμεις τους  και να αφήσουν - προσωρινά- κατά μέρους τις μεταξύ τους διαφορές και να στραφούν ομού εναντίον του κοινού εχθρού. 

    Τελικά, μια μικρή συνοριακή διαφορά μεταξύ Μαυροβουνίου και Οθωμανικής αυτοκρατορίας τον Σεπτέμβρη του 1912 οδήγησε στην έκρηξη του Α'Βαλκανικού Πολέμου.

Ο ελληνικός στρατός βάδιζε από νίκη σε νίκη.

               Όμως, από την αρχή των εχθροπραξιών  υπήρχε  σοβαρή διαφωνία μεταξύ του αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου. Ο διάδοχος επιθυμούσε πρώτα την κατάληψη του Μοναστηρίου προς Βορρά, ενώ ο Βενιζέλος, βλέποντας την πιθανότητα να καταληφθεί η Θεσσαλονίκη από το βουλγαρικό στρατό, πίεζε τον Κωνσταντίνο να κατευθυνθεί προς τη φυσική πρωτεύουσα της Μακεδονίας, μια περιοχή με στρατηγική σημασία, η απελευθέρωση της οποίας αποτελούσε διακαή πόθο του ελληνισμού. «Καθιστώ υμάς υπευθύνους διά πάσαν  αναβολήν έστω και στιγμής» του τηλεγραφεί επιτακτικά. Τελικά, ο Κωνσταντίνος πείθεται με τη μεσολάβηση του πατέρα του βασιλιά Γεωργίου Α' και στις 25 Οκτωβρίου η εμπροσθοφυλακή του ελληνικού στρατού φθάνει προ των πυλών της Θεσσαλονίκης.

Είχε προηγηθεί η καθοριστική νίκη στη Μάχη των Γιαννιτσών (19 - 20 Οκτωβρίου), που είχε κάνει ευκολότερη την προέλαση του ελληνικού στρατού. Ο Χασάν Ταξίν Πασάς που υπερασπιζόταν τη Θεσσαλονίκη δεν είχε άλλη δυνατότητα, παρά να ζητήσει μια έντιμη συμφωνία για την παράδοση της πόλης. 

                                                     Η Θεσσαλονίκη απελευθερώνεται

           Στην περιοχή της Ηπείρου οι Έλληνες στρατιώτες απελευθερώνουν σημαντικές πόλεις, όπως τα Ιωάννινα και η Πρέβεζα. 

                                                           Απελευθέρωση Ιωαννίνων  

Στη συνέχεια προχωρούν προς τη Βόρεια Ήπειρο. Απελευθερώνεται η Χειμάρρα και η Κορυτσά.

Αρχηγός του στόλου είναι ο ναύαρχος Κουντουριώτης. 

Η δράση του στόλου καταφέρνει να εμποδίσει τη μεταφορά τουρκικών στρατευμάτων από τη Μικρά Ασία . Απελευθερώνονται πολλά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Ο Α Βαλκανικός πόλεμος ολοκληρώθηκε με την συνθηκολόγηση της  Οθωμανικής αυτοκρατορίας στις 17/30 Μαΐου και την υπογραφή της "Συνθήκης του Λονδίνου" τον Μάιο του 1913, που όριζε την παραίτηση υπέρ των συμμάχων (Μαυροβούνιο, Ελλάδα, Βουλγαρία. Σερβία) από τις  ευρωπαϊκές της κτήσεις (πλην της Αλβανίας και της περιοχής της Κωνσταντινούπολης) και τα νησιά του Αιγαίου (πλην των Δωδεκανήσων τα οποία κατείχε η Ιταλία μετά τον Ιταλοτουρκικό Πόλεμο).

                     Χάρτης της βαλκανικής χερσονήσου μετά τον Α Βαλκανικό πόλεμο

  

                  Το ότι ο αναδιοργανωμένος από τον Βενιζέλο ελληνικός στρατός, απρόσμενα για τους Σέρβους και τους Βούλγαρους, προέλασε στην Ήπειρο και την Δυτική και Κεντρική Μακεδονία μέχρι τη Θεσσαλονίκη, ουσιαστικά ανέτρεπε τη συμφωνία διαμοιρασμού των εδαφών στην οποία είχαν φτάσει. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τον μη καθορισμό από τη Συνθήκη του Λονδίνου  ποιων εδαφών θα έπαιρνε κάθε σύμμαχος και την εμμονή των Βούλγαρων να διεκδικούν τα εδάφη που προέβλεπε η αρχική συμφωνία με τους Σέρβους, οδήγησε τους Έλληνες και τους Σέρβους να έλθουν σε συμμαχία εναντίον των Βούλγαρων.

Οι βουλγαρικές δυνάμεις προσέβαλαν σερβικές κι ελληνικές θέσεις τον Ιούνιο του 1913. Έλληνες και Σέρβοι αντεπιτέθηκαν μαζί -στον πόλεμο εναντίον της Βουλγαρίας μπήκε και η Ρουμανία, ενώ και η Οθωμανική αυτοκρατορία βρήκε ευκαιρία να  ξαναπάρει την Ανατολική Θράκη. Περικυκλωμένη από παντού, η Βουλγαρία τελικά συνθηκολόγησε  στις 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου  .https://afterschoolbar.blogspot.com/

                      Χάρτης της βαλκανικής χερσονήσου μετά τον Β Βαλκανικό πόλεμο

               Συνθήκη του Βουκουρεστίου σήμαινε ότι τα σύνορα της Ελλάδας έφταναν στον Νέστο,  αναγνωριζόταν η -αυτόνομη από το 1896- Κρήτη ως ελληνικό έδαφος και τα νησιά του Αιγαίου (πλην των κατεχόμενων από την Ιταλία Δωδεκανήσων) θα παρέμεναν υπό την διοίκησή της μέχρι να αποφασίσουν για την τύχη τους οι Μεγάλες Δυνάμεις.