Για τον όρο "μετανάστες", Μπέρτολτ Μπρεχτ
Γεννήθηκε το 1898 στο Άουγκσμπουργκ της Βαυαρίας και πέθανε το 1956 στο Ανατολικό Βερολίνο. Η μητέρα του ήταν Προτεστάντισσα και ο πατέρας του Ρωμαιοκαθολικός διευθυντής εταιρείας χάρτου. Σπούδασε ιατρική και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου χωρίς να είναι επιμελής στις ιατρικές σπουδές του, αφού τον κέρδιζε ήδη η λογοτεχνία. Επιστρατεύτηκε ως νοσοκόμος και υπηρέτησε στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Άρχισε να γράφει ποιήματα και θεατρικά.. Το 1923 προσλήφθηκε βοηθός σκηνοθέτη στο γερμανικό θέατρο του Βερολίνου υπό τη διεύθυνση του Μαξ Ράινχαρτ.
Η όπερα της πεντάρας σε στίχους του Μπρεχτ και μουσική Κουρτ Βάιλ προκάλεσε αίσθηση στο Βερολίνο και ο αντίκτυπος του επηρέασε την παγκόσμια σκηνή Μιούζικαλ. Στην όπερα αυτή ο Μπρεχτ στηλίτευε την «καθώς πρέπει» βερολινέζικη αστική τάξη.
Το 1933, με την άνοδο του ναζισμού στη Γερμανία, ο Μπρεχτ αυτοεξορίστηκε μέχρι το έτος 1948. Έζησε πρώτα στη Δανία και τη Φινλανδία και μετά στις ΗΠΑ καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου. Στη Μόσχα εξέδωσε σε συνεργασία με άλλους Γερμανούς συγγραφείς το περιοδικό Η Λέξη (Das Wort). Στις ΗΠΑ δέχθηκε έντονες διώξεις από το Μακαρθικό καθεστώς.
Μετά το τέλος του πολέμου εγκαταστάθηκε στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας και μαζί με τη Χελένε Βάιγκελ ίδρυσαν το 1949 το Μπερλίνερ Ανσάμπλ.
Τα έργα του χαρακτηρίζονταν αρχικά από πνεύμα καταδίκης του πολέμου και του μιλιταρισμού, ενώ στη συνέχεια παρατηρείται μια αποφασιστική στροφή στη σκέψη και τη ζωή του, που εμπνέεται από τη μαρξιστική φιλοσοφία. Σημαντική ώθηση στη σχέση του με την εργατική τάξη και το κίνημά της έδωσε η μαζική εξαθλίωση που προκάλεσε η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η νέα ορμητική ανάπτυξη του εργατικού κινήματος στη Γερμανία.
Ανάμεσα στα έτη 1937 και 1945 ο Μπρεχτ έγραψε τα σπουδαιότερα έργα του: Η ζωή του Γαλιλαίου , Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της , Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν ,Ο Σβέικ στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και Ο κύκλος με την κιμωλία. Το 1944 έγραψε το έργο Η ιδιωτική ζωή της κυρίαρχης φυλής, μια άτεγκτη κριτική της ζωής στη Γερμανία υπό το καθεστώς του Εθνικοσοσιαλισμού.
Η παγκοσμιότητα του έργου του αναγνωρίστηκε ευρέως μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Τα έργα του κλείνουν μέσα τους μια διάρκεια, καθώς αναδεικνύουν την ανθρώπινη υπόσταση. Έτσι όχι μόνο δεν καταλύθηκαν από το χρόνο, αλλά τώρα προβάλλονται και τιμώνται περισσότερο παρά ποτέ.
Μετά την επιστροφή του στη Γερμανία το 1949, ο Μπρεχτ αφιερώθηκε στην ποίηση και τη σκηνοθεσία των έργων του.
Αντιπολεμικά ποιήματα του Μπρεχτ:
https://filologosab.blogspot.com/2020/02/5.html
Για τον όρο μετανάστες.
Το ποίημα αναφέρεται στην αντίσταση στην τυραννία.
Στηρίζεται στην αντίθεση “εκείνοι -εμείς’ ,
πολιτικοί πρόσφυγες- ναζιστές,
μετανάστες -πολιτικοί πρόσφυγες.
Τονίζεται η βία των ναζιστών αλλά και η αποφασιστικότητα των εξόριστων.
Πρόκειται για ένα πολιτικό ποίημα που πηγάζει από τα βιώματα του αγωνιζόμενου και αυτοεξόριστου Μπρεχτ. Αποτελεί καταγγελία ενάντια σε κάθε καταπιεστικό πολιτικό σύστημα και διακήρυξη θάρρους όσων αγωνίζονται για τα ιδανικά της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
Θεματικά κέντρα
Αυτοεξόριστοι και πολιτικοί πρόσφυγες
Πολιτικές διώξεις και αντίσταση στην επιβολή των ισχυρών
Η σημασία της ιδεολογικής συνέπειας και ενότητας στον αγώνα
Ενότητα 1η : (στίχοι 1-9) ( Λαθεμένο….εξορία) Η ένσταση του ποιητή για τον χαρακτηρισμό μετανάστης.
Ο ποιητής δεν αποδέχεται τον όρο «μετανάστες» για αυτόν και τους άλλους σαν αυτόν, οι οποίοι έχουν φύγει από την πατρίδα τους και ζουν σε ξένη χώρα.
Μετανάστης/Μετανάστρια. Ο όρος αναφέρεται στo άτομο και τα μέλη της οικογένειας που μετακινούνται σε μια άλλη χώρα ή περιοχή για να αναζητήσουν καλύτερες υλικές και κοινωνικές συνθήκες καθώς και για να βελτιώσουν το προσδόκιμο των ίδιων και των μελών των οικογενειών τους.
Λεξιλόγιο. Βρες τους όρους: μετανάστης, πρόσφυγας, εξόριστος, προγραφή
https://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/
Ο ποιητής όμως δεν έφυγε με δική του θέληση. Έφυγε κρυφά γιατί εκδιώχθηκε, κυνηγήθηκε και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα του. Το σκληρό, βίαιο, απάνθρωπο και αυταρχικό ναζιστικό καθεστώς επιδίωκε να φιμώνει κάθε ελεύθερη φωνή για να επιβάλει τη θέληση του.
Το μαρτύριο των πολιτικών εξόριστων δεν έχει τελειωμό καθώς ο καινούριος τόπος στον οποίο ζουν μοιάζει με εξορία και δεν μπορούν να τον αισθανθούν ως πατρίδα τους.
Ο ποιητής χρησιμοποιεί σταθερά α πληθυντικό πρόσωπο γιατί δεν αναφέρεται μόνο στον εαυτό του αλλά μιλά ως εκπρόσωπος των πολιτικών προσφύγων ,θέλοντας να δείξει την ενότητα που έχουν απέναντι στον κοινό εχθρό ,δηλαδή τον Ναζισμό
Ενότητα 2η: (στίχοι 10-26) “ Έτσι απομένουμε….ακόμη”
Η ζωή των πολιτικών εξόριστων και η πίστη για τελική δικαίωση.
Ο ποιητής αναφέρεται στη ζωή των εξόριστων στην καινούρια τους πατρίδα. Το ρήμα απομένουμε, όπως και το επίθετο ασύχαστοι δείχνει ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν επαναπαύονται ούτε αποδέχονται τη μοίρα τους χωρίς να κάνουν τίποτα απολύτως.
Ζουν κοντά στα σύνορα για να έχουν καλύτερη πληροφόρηση για όσα συμβαίνουν στην άλλη πλευρά . Όλοι όσοι βρίσκονται στην ίδια θέση με αυτόν έχουν το μυαλό τους στην πατρίδα τους και χρησιμοποιώντας τρεις μετοχές(προσμένοντας, καραδοκώντας ,πνίγοντας) δείχνει πως ρωτούν , μαθαίνουν, ελπίζουν. Η τετραπλή επανάληψη “τίποτα” δίνει το ήθος των εξόριστων και την αγωνιστικότητά τους.
Ακολουθεί η ακουστική εικόνα ( σιωπή-ουρλιαχτά) με στόχο να καταρρίψει την προπαγάνδα των ναζιστών πως όλα είναι καλά.
Τονίζει πως οι ίδιοι οι πρόσφυγες είναι μαρτυρία της βίας των ναζιστών. Η παρουσία των πολιτικών προσφύγων στην ξενιτιά φανερώνει όλα τα άσχημα που συμβαίνουν στη Γερμανία. Οι συνθήκες όμως της ζωής των εξόριστων είναι τραγικές. Η εξαθλιωμένη εικόνα τους φανερώνει την άθλια κατάσταση της χιτλερικής Γερμανίας και έχει ως στόχο να κάνει τους εξόριστους να αντισταθούν.
Οι ελεύθεροι άνθρωποι δεν μπορούν να ξεχάσουν ούτε να μείνουν αδρανείς και παθητικοί απέναντι στα εγκλήματα του ναζιστικού καθεστώτος.
Οι τρεις τελευταίοι στίχοι αποτελούν την αισιόδοξη στάση του ποιητή. Κανείς από τους εξόριστους δε θα μείνει οριστικά στον ξένο τόπο, αλλά όλοι θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Η τελευταία λέξη δεν ειπώθηκε ακόμη. Την τελευταία λέξη θα την πουν όλοι αυτοί που θα αγωνιστούν και θα αντισταθούν μέχρι την τελική κατάρρευση του ναζιστικού καθεστώτος. Πράγματι τα γεγονότα που ακολούθησαν δικαιώνουν την άποψη του ποιητή, έστω και αν το ναζιστικό καθεστώς ανατράπηκε με μεγάλη καθυστέρηση.
Ο ποιητής δύσκολα κρύβει την οργή του για το άδικό και βίαιο καθεστώς. Ταυτόχρονα όμως τα λόγια του κρύβουν δύναμη και αποφασιστικότητα.
Ο ίδιος ο Μπρεχτ, μετά από πολλές περιπλανήσεις, επέστρεψε το 1948 στο Βερολίνο και έζησε τα τελευταία χρόνια στην πατρίδα, που ήταν κατεστραμμένη αλλά ελεύθερη.
Στιχουργική-γλώσσα
Το ποίημα είναι γραμμένο σε ελεύθερο στίχο χωρίς συγκεκριμένο μέτρο ,στροφές, ομοιοκαταληξία ….
Η γλώσσα, την οποία διαβάζουμε από μετάφραση, είναι απλή, καθημερινή, προφορική και στόχο έχει να κάνει το κοινό του να αντιδράσει , να μην εφησυχάζει.
Φύλλο εργασίας:
1) Γιατί ο ποιητής δεν αποδέχεται τον όρο "μετανάστες";
2) Γιατί χρησιμοποιεί α ΄πληθυντικό πρόσωπο. Σε ποιους αναφέρεται;
3) Πως είναι η ζωή των εξόριστων και γιατί ζουν κοντά στα σύνορα;
4) Ποια είναι η ζωή στη ναζιστική Γερμανία σύμφωνα με τον ποιητής.
5 ) Πως πρέπει σύμφωνα με τον ποιητή να συμπεριφέρονται οι ελεύθεροι άνθρωποι;
6) Οι τελευταίοι στίχοι έχουν ένα αισιόδοξο μήνυμα .Ποιο είναι; Σχολίασέ το.
7) Ποια φαίνεται να είναι τα συναισθήματα του Μπρεχτ για το ναζιστικό καθεστώς;
8) Ποια είναι τα θεματικά κέντρα του κειμένου; Μπορείς να βρεις φράσεις του ποιήματος που να επιβεβαιώνουν τα θεματικά κέντρα αυτά;
Για τον φτωχό Μπέρτολτ Μπρεχτ
https://www.youtube.com/watch?v=cztK2Z6P4eI
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου