Ο μικρός πρίγκιπας και η αλεπού (ανάλυση)

  Ο μικρός πρίγκιπας και η αλεπού (ανάλυση)

 Ο μικρός πρίγκιπας και η αλεπού  , Φύλλο εργασίας

https://filologosab.blogspot.com/2020/12/blog-post_74.html

Σχήματα λόγου -εκφραστικά μέσα: https://filologosab.blogspot.com/2019/09/blog-post_23.html

Αφήγηση -αφηγητής: https://filologosab.blogspot.com/2020/07/blog-post_5.html

Θεματικά κέντρα:

Η σημασία της προσωπικής επαφής με τους ανθρώπους και τα πράγματα Το «ημέρωμα»: η καλλιέργεια μιας συναισθηματικής σχέσης

Η κοινωνικοποίηση και η συναισθηματική ωρίμανση του παιδιού

Οι συμβολισμοί που κρύβονται πίσω από τους αφηγηματικούς ρόλους

Το θέμα του βιβλίου είναι το εξής: ο αφηγητής πέφτει με το αεροπλάνο του -που έχει πάθει βλάβη- στην έρημο. Εκεί συναντά ένα ασυνήθιστο παιδί (το Μικρό Πρίγκιπα), γνωρίζονται και γίνονται φίλοι. Ο αφηγητής μαθαίνει πολλά από τον καινούργιο του φίλο. Ο καινούργιος του φίλος σιγά-σιγά τού διηγείται την επίσκεψή του σε άλλους πλανήτες, όπου υπάρχουν άνθρωποι ματαιόδοξοι αλλά και κάποιοι (ελάχιστοι) περισσότερο "ανθρώπινοι". 

Μολονότι υποτίθεται ότι είναι παιδικό βιβλίο, ο Μικρός Πρίγκιπας κάνει μερικές βαθυστόχαστες και ιδεαλιστικές παρατηρήσεις σχετικά με τη ζωή και την ανθρώπινη φύση

ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ - ΕΝΟΤΗΤΕΣ

1^η: Η οδυνηρή διαπίστωση και το ξέσπασμα του μικρού πρίγκιπα.«Έτυχε … έκλαψε.»:

2^η: Η γνωριμία του πρίγκιπα με την αλεπού. – Το ‘ημέρωμα’ της αλεπούς«Τότε είναι που παρουσιάστηκε η αλεπού. … καθόλου διακοπές.»

3^η: Το μυστικό της αλεπούς. «Έτσι … να το θυμάται.»

Το συμβολικό αυτό παραμύθι γράφτηκε το 1940 στην Αμερική, όπου είχε καταφύγει ο Εξυπερύ μετά την υποταγή της Γαλλίας στη Γερμανία κατά τον Β παγκόσμιο πόλεμο. Το περιεχόμενό του αποτελεί ένα μήνυμα στη δοκιμαζόμενη πατρίδα του, μακριά από την οποία νιώθει εξόριστος και χαμένος, όπως ο μικρός πρίγκιπας μακριά από τον πλανήτη του .

Το κείμενο είναι ένα συμβολικό παραμύθι με 

- παραμυθιακούς ρόλους (πρίγκιπας, τριαντάφυλλα, αλεπού) 

- συμβολισμούςί που αυτοί υποκρύπτουν (βαθμιαία πορεία του ανθρώπου προς τη γνώση μέσω της κοινωνικοποίησης / μετάβαση από τον κόσμο του παιδιού στην πραγματική ζωή, στις σχέσεις και στις υποχρεώσεις του ενηλίκου) .

-προσωποποίηση λουλουδιών, ζώων κ.α

-Παράδοξα: ο ιδιωτικός πλανήτης, τα τρία ηφαίστεια που του φτάνουν ως το γόνατο κ.α

-αφέλεια στον διάλογο και στο ύφος.

-επικρατεί το καλό.

-περιπέτεια και γρήγορος ρυθμός

-Διάλογος που προωθεί την εξέλιξη

-Έντονος διδακτισμός

Είναι όμως ένα παραμύθι που θα μπορούσε εύκολα να απευθύνεται και σε μεγάλους αφού κάνει βαθυστόχαστες αναλύσεις. Διαφοροποιείται από ένα συνηθισμένο παραμύθι καθώς γνωρίζουμε τον δημιουργό αλλά χρησιμοποιεί και κάποια συνηθισμένα μοτίβα διαφορετικά.( η αλεπού καλή).Ο μικρός ήρωας συμβολίζει τη χαμένη αθωότητα του κόσμου και επισημαίνει την απομάκρυνση του ανθρώπου από τον συνάνθρωπό του και τις διαχρονικές αξίες.

Η διαδικασία κατάκτησης της γνώσης διαρκεί μια ζωή. Ο άνθρωπος πρέπει να αναζητά τη γνώση μέσα από εμπειρίες .Κάθε επαφή με καινούρια πράγματα του προσφέρει πληρότητα και ευτυχία ,αρκεί να έχει την κριτική ικανότητα να τα αξιολογήσει σωστά. Η  διαδικασία του «ημερώματος», της μύησης δηλαδή τόσο στους κανόνες όσο και στην ομορφιά της κοινωνικής ζωής, Τα θέματα της φιλίας, των ανθρώπινων σχέσεων, αλλά και του σεβασμού της διαφορετικότητας στο κοινωνικό μας περιβάλλον .

Τόλης Νικηφόρου, «Έζησα χρόνια και δεν έμαθα», Γαλάζιο βαθύ σαν αντίο, Νέα Πορεία 1999 . Έζησα χρόνια, διάβασα, ταξίδεψα, όμως ποτέ δεν έμαθα ποιος είμαι, τι είναι ο δρόμος και πού βγάζει. Ίσως τα μάτια μου να θάμπωσαν ίχνη ζωής κρυσταλλωμένα στις σελίδες, κάτω απ’ το φως όσα κοιτούσα και δεν έβλεπα, εκείνοι που πολύ αγάπησα, ανίδεοι σαν εμένα. Έζησα χρόνια και δεν πήρα απάντηση γι’ αυτό που αστράφτει μέσα μου, αυτό που μου ’δωσε πνοή και με σκοτώνει.  Έζησα χρόνια και δεν έμαθα.

Τι σημαίνει «ημερώνω»:   Δημιουργώ δεσμούς-σχέσεις. «ημερώνω σημαίνει ο ένας να έχει την ανάγκη του άλλου. Για μένα εσύ θα είσαι ο μοναδικός στον κόσμο. Για σένα εγώ θα είμαι η μοναδική στον κόσμο» Το μοναδικό προκύπτει από την ιδιαίτερη σχέση των ανθρώπων ,από την ανάγκη να φροντίζει ο ένας τον άλλον, να στηρίζει τις επιλογές του και να ανταποκρίνεται στις επιθυμίες του. Προυπόθεση είναι η αποδοχή της προσωπικότητάς του ως μοναδικής .Η αγάπη ανοίγει δρόμους για τόπους που δεν έχει θέση η μοναξιά αλλά οι άνθρωποι επικοινωνούν πραγματικά.

Τελετή – διαδικασία «ημερώματος»

• Στην αρχή κάθεσαι μπροστά αλλά κρατάς κάποια απόσταση.

• -Κάθεσαι στην αρχή σιωπηλός «γιατί τα λόγια φέρνουν παρεξηγήσεις» .

• -Κάθε μέρα κάθεσαι και πιο κοντά για να έχετε χρόνο να γνωριστείτε.

• -Θα πρέπει η συνάντηση να γίνεται συγκεκριμένη ώρα γιατί « η αναμονή της άφιξης ,φέρνει ευτυχία». Και αν δεν έρχεσαι συγκεκριμένη ώρα δεν υπάρχει σωστή ψυχολογική προετοιμασία.

«Δε γνωρίζει κανείς παρά τα πράγματα που ημερώνει. Οι άνθρωποι δεν έχουν χρόνο να γνωρίσουν τίποτα .Τα αγοράζουν έτοιμα στα εμπορικά.»: Ο σύγχρονος άνθρωπος ,βιάζεται να πετύχει ,να ανέβει,να κατακτήσει τον κόσμο αλλά δεν αφιερώνει χρόνο στον διπλανό του. Όλα έχουν εμπορευματοποιηθεί. Αγοράζονται και πωλούνται εύκολα και γιαυτό δεν έχουν πραγματικά αξία.

«μόνο με την καρδιά βλέπεις καλά . Την ουσία δεν την βλέπουν τα μάτια»: Είναι το μυστικό της αλεπούς και σημαίνει πως ο άνθρωπος μπορεί να δημιουργεί δεσμούς με τους συνανθρώπους του μόνο με την αγάπη. Πρέπει να ενδιαφερθεί για τον συνάνθρωπό του, να τον αγαπήσει ,να νιώσει υπεύθυνος για αυτόν.Ο συναισθηματικός πλούτος και η γνώση της ουσίας των πραγμάτων ,μπορεί να προσφέρουν στον άνθρωπο την ευτυχία.Τα μάτια βλέπουν μόνο την επιφάνεια.

Εκφραστικά μέσα:

Παρομοιώσεις: η ζωή μου θα είναι σαν ηλιόλουστη ,σαν μια μουσική

Μεταφορές: Μόνο με την καρδιά βλέπεις καλά.

Προσωποποιήσεις: Τριαντάφυλλα- αλεπού μιλούν, λουλούδι βήχει κ.α

Αφηγηματικοί τρόποι:

Κυριαρχεί ο διάλογος και ελάχιστες είναι οι περιγραφές και η αφήγηση. (υπάρχει και αναδρομική αφήγηση όταν ο πρίγκιπας θυμάται  τα λόγια του τριαντάφυλλου και τις περιποιήσεις που του έκανε.)Ο αφηγητής είναι ένας παντογνώστης αφηγητής με μηδενική εστίαση σε γ ενικό πρόσωπο.